Amerika Irk Ayrımını Nasıl Çözdü? - Erdal Atabek

Amerika yıllar boyu çok ağır bir beyaz-siyah ayrımcılığı yaşadı. Hatta bu ayrımcılık Kennedy-Johnson döneminde bile sürüp gitti. Eşit haklar yasasının çıkması bile bu ayrımcılığı önleyemedi. Siyahların her yerdeki azimli mücadelesi bu ayrımcılığın çözümünün anahtarı oldu.
Howard Zinn, Amerikan tarihçisi, “Amerikan Halklarının Tarihi” adlı önemli yapıtında gerçek Amerika tarihini yazdı. Dilimize yeni çevrilen yapıtında kendi mücadele dolu yaşamını anlatıyor.
“Hareket Halindeki Bir Trende Kimse Tarafsız Olamaz”. Herkesin okuması gereken önemli bir yapıt bu. Bir mücadelenin nasıl küçük adımlarla başladığını belirten bir anlamlı yaşamöyküsü. Amerika ırk ayrımı sorununu nasıl çözdü? Bize de ışık tutacak bir öyküdür bu.
Önce şunu belirtmek gerekiyor ki;
Türkiye’de etnik kökenli bir ayrımcılık hiçbir zaman olmamıştır. Kürtler, Çerkezler ya da herhangi bir yurttaş Türk kökenli olmadığı için hak yoksunluğu yaşamamıştır. Oysa Amerika’da deri rengi farkı nedeniyle özellikle Güney bölgesinde çok katı bir ayrımcılık uygulanmıştır.
Amerika’da siyahların mücadelesinda ayrı bir federasyon kurma istemi hiçbir zaman olmamıştır. Böyle bir çözüm de akla bile gelmemiştir.
Gene Amerika’da ayrı bir dil istemi hiç olmamıştır. İngilizce, Amerika’da yaşayan herkesin ortak dili olmuştur. Ortak dil Amerika’nın çok önemli bir çimentosu olmuştur.
Amerika’da ırk ayrımcılığı “eşit haklar” sağlanması ile çözülmüştür. Ayrıca din ile ilgili bir eksen de bu sorunun çözümünde yer almamıştır.
***
Şimdi Türkiye, “Kürt sorunu çözülsün”, “Silahlı çatışma dursun”, “Analar ağlamasın” sloganlarıyla şu hatalara sürükleniyor:
- Türkiye bölünüyor, Kürdistan önce eyalet olarak, sonra da bağımsız olarak ayrılmaya hazırlanıyor.
- Kürtler anadilinde eğitim hakkı istiyor, bu hak tanınıyor, anayasaya girmesi isteniyor, dilbirliği de parçalanıyor.
- Türkler ile Kürtlerin tek ortak noktası İslam dini oluyor ki bu da “millet”ten “ümmet”e geçiş oluyor.
- Ayrı “meclis”, ayrı “yetkiler”, ayrı bayrak ile Kürt ulus-devleti kurulmaya hazırlanıyor.
Amerikan eyalet sisteminde bile bunlar yoktur.
Amerika beyaz-siyah ayrımı sorununu “eşit haklar” temelinde çözmüştür ki ülkemizde haksızlıklar konusunda yaşanan sorunlarda etnik köken ayrımcılığı yer almamıştır.
Yaşanan, en açık anlamıyla; çözüm değil çözülmedir.
Büyük Kürdistan projesinin Irak ayağı bilinen yolla çözülmüştür. Suriye ayağı hazırlanan yolla çözülmek istenmektedir.
Türkiye ayağı da bu yolla çözülme yolundadır.
İran ayağı için de planlar yapılmış olmalıdır.
***
Emperyal satranç böyle oynanıyor.
Piyonlar kendi görevini yapıyor.
Vezir gayretli. Şah memnun.
Ama oyun sürprizlere açık…