AKP'nin yürüttüğü "Sağlıkta Dönüşüm Programının-SDP) olumsuz etkilerinin artık gün yüzüne çıkmaya başladığını belirten Ayata, "Herkes istediği hastaneye gidebilecek" ya da "istediği doktoru seçip ona muayene olabilecek" şeklindeki söylemlerin de inandırıcılığını yitirdiğini, vatandaşa getirilen mali yükün arttığını, hizmetin niteliğinin düştüğünü öne sürdü.
Cepten ödeme dönemi
Sağlık hizmeti almak isteyen her yurttaş için zorunlu Genel Sağlık Sigortası primi ödeme yükümlülüğü getirildiğini hatırlatan Ayata, "Söz verildiği gibi özel hastaneler herkese açık hale getirilmemiştir. Tersine, ilave ücret uygulamasıyla bu hastaneler kendilerine başvuran hastalardan artık yüzde 90'a kadar varan oranlarda ilave ücret talep edebilmektedirler. Üstüne üstlük yazılan reçetelerden ve üç kutunun üzerinde yazılan ilaçlardan kutu başına para alınmaktadır. Eşdeğer ilaç uygulamasıyla devlet ilaç ödemelerinden de çekilmiş ve maliyeti büyük ölçüde vatandaşın üzerine yıkmıştır. Aile Hekimliği uygulamasının bel kemiğini oluşturan sevk sistemi çalıştırılmamaktadır. Günde ortalama yüz elli hastaya, hasta başına ancak üç dakika ayırarak bakabilen hekimler hastaların yeterli ve nitelikli sağlık hizmeti alamadığını belirtmektedirler" dedi.
Paran kadar sağlık
Geniş bir kadroyla yapılan çalışmaların sonuçlarını Prof.Dr. Sencer Ayata şöyle açıkladı:
"Sağlık hizmetlerinin devlete olan maliyeti taşınması güç düzeylere ulaşmaktadır. Uyguladığı yanlış politikalar sonucu sağlık sistemini finanse etmekte zorlanan hükümet çıkış yolunu vatandaşın cebine el atmakta bulmuş, cepten ödeme miktarı 2002 yılından günümüze kadar yüzde 100'ü aşmıştır.
Sağlıkta Dönüşüm Programı sonucu vatandaşların sağlık hizmeti alabilmek için
ceplerinden yaptıkları ödemeler şöyle:
1 Ocak 2012 tarihinden itibaren tüm vatandaşlar zorunlu olarak GSS primi ödemek durumundadır.
Zorunlu GSS Primleri
2013Ocak-Temmuz
Kişi Başına Aylık Gelir / Aylık Prim
326,2-978,6 TL / 39,14-TL
978,6 1957,2TL / 117,43-TL
1957,2 TL'den fazla / 234,86 -TL
2013 Temmuz-Aralık
Kişi Başına Aylık Gelir / Aylık Prim
340,5-1.021,50 / 40,86 TL
1.021,50-2.043 / 122,58 TL
2.043 TL'den fazla / 245,16 TL
Bu primi ödememiş olanlar ve onların bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanamayacaklardır.
Gelir testi sonucuna göre; aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık ortalama tutarı, brüt asgari ücretin üçte birinden az ise sağlık primi devlet tarafından karşılanıyor. Özel sağlık sigortası bulunanların da GSS primi ödemesi zorunlu..
Muayene Katılım Payı
GSS'liler veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için muayene katılım payı ödemek zorunda.
- Devlet ve Kamu Üniversite Hastaneleri 5 TL
- Emekliler: Gelir ve aylıklarından kesilir.
- Çalışanlar ve GSS'liler: Eczanede öder.
- Özel Sağlık Kurumları: 12 TL
- Emekliler: Gelir ve aylıklarından kesilir.
- Çalışanlar ve GSS'liler: Hastanede öder.
- İlave Ücret (Özel Hastane Fark Ücreti)
Bu ödemelere ek olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile sözleşme yapmış olan vakıf üniversiteleri ve özel hastanelerin, kendilerine başvuran hastalardan İlave Ücret talep etme yetkileri var. Bu ödemelerde sağlık hizmetleri işlem bedellerinin tamamı üzerinden ilave ücret alınıyor. İlave ücret oranı yüzde 30-90 arasında değişiyor.
Değişik isimlerle ek ücret alınıyor
SGK'nın belirlediği muayene ücretleri branşlara göre değişiklik gösteriyor. Ancak ortalama 30 TL civarında. Dolayısıyla yüzde 70 ilave ücret alabilen bir hastanede muayene olan hasta 30 TL'nin yüzde 70'i olan 21 TL ilave ücret ödemek durumundadır. Bunlara ek olarak vatandaşlardan alınan ek ücretlerden bazıları şunlar:
- Tetkik Fark Ücreti: SGK tarafından ödenmeyen tetkiklerin farkı.
- Öncelikli Tetkik Ücreti: Sıra beklemeden yapılacak tetkikler için alınan ücret (acil film, MR vb).
- İstisnai Sağlık Hizmetleri Ücretleri: Laparoskopik cerrahi vb. özel yöntemler için alınan ücret.
- Erken Muayene Fark Ücreti: Bir doktora gidip iyileşmeyen bir hasta 10 günden önce yeniden doktora giderse erken muayene ücreti ödemek zorundadır.
- İlaç Katılım Payı : Ayaktan tedavide hekim tarafından yazılan ilaç bedeli üzerinden katılım payı alınıyor. Bu pay SGK emeklileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için yüzde 10 (gelir ve aylıklarından kesiliyor), çalışanlar ve GSS'liler için yüzde 20 (eczanede tahsil edilir) oranındadır.
- İlave İlaç Katılım Payı: Aile hekimlerince yazılan reçeteler de dâhil olmak üzere, reçetede yer alan üç kaleme/üç kutuya kadar ilaçlar için 3 TL Reçete Ücreti, ilave her bir kalem/kutu ilaç için de 1 TL olmak üzere İlave Katılım payı alınıyor..
- Eşdeğer İlaç Fiyat Farkı: Eşdeğer ilaç uygulaması ile reçetelenmiş ilaçlar için yapılacak ödemelerde aynı etken maddeyi içeren en ucuz ilaç bedelinin yüzde 15 fazlasına kadarı dikkate alınmaktadır. Yani aynı grupta yer alan en ucuz ilacın fiyatına yüzde 15 ilave edilerek o gruptaki ilaçlar için ödenebilecek azami birim bedel hesaplanmaktadır. Eşdeğer ilaçlarda SGK'nın ödeyeceği tutardan daha pahalı bir ilaç tercih edilirse fark hasta tarafından ödenmektedir.
- Tıbbi Cihaz Katılım Payı: Görmeye yardımcı tıbbi malzemeler, ağız protezleri ve sağlık raporunda hayati önem taşıdığı belirtilmeyen diğer protezler ve ortezler için katılım payı ödeniyor. Bu oran SGK emeklileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için yüzde 10, çalışanlar ve diğer GSS'liler için yüzde 20'dir. Katılım payı tutarı vücut dışı protez veya ortezin alındığı tarihteki brüt asgari ücretin yüzde 75'ini geçemez.
Ödemeyenin evine haciz gidiyor
GSS prim borcunu ödememiş 18 yaşından büyük vatandaşlar, kamu hastanelerinde, ayaktan tedavi gerektiren durumlarda 15 TL muayene ücreti ödedikten sonra muayene olabiliyor. Doktorun tetkik istemesi durumunda bu tetkiklerin ücretini de ödemek zorunda. Aynı .şekilde kendilerine reçete edilen ilaçların parasını eczanede kendi ceplerinden ödüyor. Bu hastalar yatarak tedavi olmuşlarsa, hastanede kendilerine yapılan tüm masraflar taburcu oldukları noktada kendilerinden tahsil ediliyor.
Her ne kadar 'hastanede rehin kalma dönemi artık sona erdi' dense de, bu parayı ödeyemeyecek vatandaşlar için 'Adres Tespit Tutanağı' adı altında bir belge düzenlenmekte ve vatandaşın belirlenen tarihlerde hastaneye gelerek bu tutanakta belirtilen borcunu ödemesi sağlanmaktadır. Ödeyemeyen vatandaşların evine haciz gitmektedir. Hastaneler, yasal olmayan bu uygulamayı yapmaya mecbur bırakılmaktadırlar.
Kamu görevlisi Mehmet Bey, sağlık için ne kadar harcıyor?
Devlet hastanesinde muayene olan kamu görevlisi Mehmet T. Muayene Katılım Payı olarak 5 lira, Yüzde 20 İlaç Katılım Payı olarak 7.94 lira, Reçete Katılım Payı olarak 3 lira, İlave İlaç Katılım Payı olarak 2 lira (3 kutudan sonra her kutu için artı 1 lira), İlaç Fiyat Farkı olarak 0,79 lira olmak üzere toplam harcaması 18.73 lira.
Önceden bu durumdaki bir kimse yalnızca reçete bedelinin yüzde 20'si olan 7,94 lira ödemekteydi. Mehmet T. için aynı sağlık hizmetinden yaralanmanın bedeli yüzde 135 arttı.
Mehmet Bey özel hastaneye giderse
Mehmet Bey, aynı şikayetle A grubunda yer alan özel bir hastaneye gitseydi bu hastane ondan muayene bedeli 30 lira kabul edilirse, yüzde 90 oranında ilave fark ücreti alabilecekti. Bu durumda Mehmet T'nin sağlık masrafı toplam 40,73 liraya çıkacak.
Öğretmen emeklisi Ayten K. kendisine Sağlık Ocağında yazılan 7,67 TL tutarındaki iki kutu ilacı almak için eczaneye gittiğinde ilaç, reçete, muayene katılım paylı olarak toplamk 16,14 lira ödemek zorunda. Oylsa, Ayten Hanım önceden bu hizmet için yalnızca 0,76 TL ödeyecekti. Ayten K.'nın cebinden çıkan tutar yüzde 2023 arttı."
"Katkı paylarını kaldıracağız"
Prof.Dr. Sencer Ayata, hastanede, eczanede ve aylıktan kesinti yoluyla sağlık alanında cepten para çıktığını belirtti, CHP iktidarında "katılım paylarının kaldırılacağını" söyledi. Ayata şunları söyledi:
"Sağlık hizmetinden yararlanmanın ölçüsü yatırılan prim miktarı ya da kişinin cebindeki parası olmamalıdır. Sağlık hizmetlerinden ihtiyaçları ölçüsünde yararlanabilmeleri için Aile Sigortası projesini öneriyoruz. Alınan katılım payları sağlık hizmetlerinin finansmanına çok küçük bir katkı yapmaktadır. 2011 yılında sağlık hizmetlerinden elde edilen katılım paylarının SGK'nın toplam giderleri içindeki payı yalnızca yüzde 0,8 olmuştur. CHP vatandaşa önemli ölçüde yük olan, sağlık bütçesine ise çok küçük bir katkı yapan katılım paylarını kaldıracaktır"
Yorum Gönder