Ama bu arayışın riski vardır. Faturayı İmralı’da terörist başı Öcalan’la yapılan görüşmenin tutanakları medyaya yansıdığı için AKP iktidarı da ödedi.
Başbakan dün Balıkesir’de buna ateş püskürüyordu.
Çünkü zabıtlarının deşifre olmasından zarar gördüğüne inanıyor.
Olay çok kendine özgü bir durumdur ve bilinen bir Nasrettin Hoca fıkrasını hatırlatıyor:
Hoca, evinin damında biriken karları temizlerken dengesini kaybedip düşmüş bayılmış. Ayılırken sesler duymuş.
Biri “Çabuk hekim çağırın” diyormuş.
Başka biri “kırıkçı, çıkıkçı getirin” diye bağırıyormuş.
Seslere ayılan Hoca belini tutarak tercihini söylemiş:
“Bırakın hekimi, çıkıkçıyı; bana daha evvel damdan düşmüş birini getirin!”
Bizdeki durumun talep ettiği tecrübeli kişi, IRA ve siyasi kolu Sin Fein ile süreci yöneten başmüzakereci Jonathan Powell’dır.
Kuzey İrlanda barış sürecini kitaplaştıran İngiliz diplomatın tespit ve öğütleri bizim için de ilham verici olabilir.
Powell “Dünyanın dört bir yanındaki krizler bundan dersler çıkarabilir. En azından yaptığımız hataları tekrarlamazlar” diyor.
Damdan düşen adamın önemli bulduğu 10 dersi özetle aktarmak gerekirse...
Burada aklın yolu on!
1. Sorunun derininde bir siyasi problem yatıyorsa masada bir siyasi çözüm de durmalıdır. Bir yandan da askeri baskı kullanılmalı. Aksi halde isyancılar kendilerini zor kararlar almaya mecbur hissetmezler.
2. IRA’yı durdurmadan barış getirmemiz mümkün değildi. Onlarla görüştük. Ama burada önemli olan görüşmelerin mutlaka gizli yürütülmesidir. Hükümetin teröristlerle pazarlık yaptığı açığa çıkmamalı.
3. Ateşkesi ön koşul yapmak genelde hatadır. Major hükümeti bu hatayı yaptı sonra düzeltti ama bu bize on yıl kaybettirdi.
4. İki taraf da kazanamayacağını bilmeli. Bir taraf zafer kazanacağına inanırsa başarı elde edilemez.
5. İki taraf da siyasi liderlik göstermeli. Buna siyasi kariyerlerini hatta hayatlarını masaya koymak da dahil.
6. Müzakere süreçtir. Başladıktan sonra durmasına asla izin verilmemeli.
7. İngiltere uzun süre uluslararası yardım kabul etmedi. Ancak Avustralya ve Kanadalı isimlerin hakem rolü oynaması ile süreç daha kolay ilerledi.
8. Uzlaşma ile bitmiyor; hayata geçirmek 9 yılımızı aldı.
9. İki tarafın da ateşkes anlaşması yapıldığında suratları asık olmalı. Bir taraf gülüyorsa uzlaşma kalıcı olmaz.
10. Kanlı ve karmaşık da olsa çözülmez sorun yoktur. Sabırla ve siyasi liderlikle tüm silahlı krizler çözülebilir.
Bu da bizden:
Risk... Barış içinse feda olsun.
Helâl olsun!
Yorum Gönder