“Evet, Milas’ta deve güreşlerini izledik . Ama akılları fikirleri deveyi hamuduyla götürmek olanlar devede kaldılar ileriye gidemediler.”
Ben de bunun üzerine “Deve edebiyatı” başlıklı bir yazı yazdım ve araştırmacı Mustafa Aslan Aksungur’un “Atasözleri ve Atasözü Nitelikli Deyimler” isimli kitabından aldığım “deve”yle ilgili atasözlerinden örnekler verdim…
O yazıdan sonra birçok okurum e-posta göndererek bu kitap hakkında daha fazla bilgi istedi.
Mustafa Aksungur, 1928 doğumlu emekli bir öğretmen… Eski TİP’li… Hatta 1965 seçimlerinde bu partiden milletvekili adaylığı bile var; 1975’te ise yeniden kurulan Vatan Partisi’nin Genel Başkanlığı’nı yapmış…
Halk edebiyatı konusunda onlarca derlemesi, araştırması ve ayrıca şiirleri bulunuyor…
Mustafa Bey tam 21 bin 525 atasözünün yer aldığı bu kitap için şöyle diyor:
“Ben bu kitabın on binlerce yazarından sadece biriyim… Çünkü bu atasözleri; bilinen ya da bilinmeyen on binlerin ürünü… Ben sadece hepsini bir araya getirdim…”
Bu derleme; daha önce edindiğim ve göz attığım onlarcasından çok daha hacimli… Önemli özelliklerinden biri, eğer atasözünü söyleyen kişi belliyse, mutlaka sözün altında isminin yer alması…
Çalışmanın bana göre tek hatalı tarafı, (benim tespit edebildiğim kadarıyla) elliye yakın atasözünün hiçbir söyleyiş farkı olmadan aynen tekrar edilmiş olması… Eminim kitabın yeni baskılarında bu küçük hatalar da giderilecektir…
Madem bu haftanın kitabı bir “atasözü derlemesi”, o zaman birkaç da örnek verelim…
Geçen hafta “deve”den söz etmiştim; bazı okurlar sitem etmiş:
“Ülkemizde deve mi kaldı Mustafa Bey? Bizde hâlâ eşekten geçilmiyor…”
Ben de zaten hafta sonuna doğru bu eşeklerin önemli bir bölümüyle tanışma onurunu (!) yakaladım…
O zaman sözlükten derlediğim aşağıdaki sözler, o küfürbaz eşeklere için olsun:
- Eşek arpadan bıktı, küheylan samana hasret…
- Eşeği anırtan arpadır.
- Eşeğe söz, kokmuşa tuz hayretmez!
- Eşeğe altın palan vursan, yine eşektir!
- Eşeğe “Bir cilve yapıver” demişler, g.t atıp zıplamaya başlamış.
- Eşeğe semeri yük olmaz…
- Eşeğe sormuşlar, “Bugün yolun nereye?” diye… “Onu sürene sorun” demiş…
- Eşeği çamura çökertme, akıl veren çok olur!
- Eşeği sattım, çüş demekten kurtuldum!
- Eşeği süren osuruğuna katlanır.
- Eşek bile “zırlatan” makamında anırır.
- Ehli keyfe keyif verir kahvenin kaynaması, eşeği yoldan çıkarır sıpanın oynaması.
- Eşeğimin alnı sakar, kendi adını bana takar!
- Eşeğin boynuzu olsaydı, önce sahibinin karnını deşerdi!
- Eşeğin büyüğü ahırda…
- Eşeğin kulağını kesmekle küheylan olmaz.
- Eşek at olmaz, ciğer et olmaz.
- Eşek baş olursa, sonumuz hayır olmaz…
- Eşekler büyüdü, semerler küçüldü.
- Eşek elin, semeri emanet…
- Eşek ölür semeri kalır, insan ölür eseri kalır.
- Damgalı eşeği herkes tanır…
***
Bu atasözleriyle kendilerine haksızlık yaptıysak… Hayvan eşeklerden özür dilerim…
Sözümüz insan görünümlü eşeklereydi!
***
ATASÖZLERİ VE ATASÖZÜ NİTELİKLİ DEYİMLER
Türü: Derleme
Derleyen: Mustafa Aslan
Aksungur
Basan: ALKA Matbaası-Ankara
Baskı tarihi: 2011
Sayfa sayısı: 648
Fiyatı: 24 lira
Not: Bu kitabı kitapçılarda ya da internet kitapçılarında bulamazsınız. 0222 321 16 24 ya da 0535 445 55 11’den ödemeli olarak isteyebilirsiniz.
Kişisel not: Mustafa Bey’le Antalya’daki imza günümde tanıştık ve ayaküstü sohbet ettik.
*****
Zoru sevenler için…
Berat Alanyalı, yaşıtım bir yazar… İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji mezunu… Bugüne kadar metin yazarı olarak çalışmış…
İlk öykü kitabı Tin Kovuğu 2007’de basılmış ama ben okumadım.
Bu kitabını ise bir gün masamda buldum…
Günlük çekişmelerden o denli yorgundum ki; gerçekten “güzel öyküler”e ihtiyacım vardı.
Bu yüzden “su gibi akacağını” umarak başladım kitaba…
Öyle olmadı!
İyi ki de olmadı…
Bir satırı geçmeyen üç beş sözcüklük cümlelerin içindeki anlamı aramaya koyuldum…
Uğraştıkça her bir sözcüğün o cümleye nakkaş titizliğiyle yerleştirildiğini gördüm… O sözcüksüz cümlenin bir hiç… Ya da o cümle olmadan sözcüklerin serseri mayın olduğunu keşfettim…
Öyküler, ciddi ve iddialı bir romanın bölümleri gibi… Hem birbirleriyle ilişkisiz hem de ayrılmayacak kadar bütün…
Tıpkı sözcüklerle cümleler gibi…
Evet; su gibi akmadı kitap… Zaten bir süre sonra bunu istemekten de vazgeçtim…
Eğer sözcüklerle boğuşmayı, cilveleşmeyi seviyorsanız… Anladığınız şeyin arkasında, anlamadığınız ve araştırmanız gereken başka anlamlar olabileceğini hissetmenin nasıl bir duygu olduğunu merak ediyorsanız… Bu kitabı okuyun.
Sert kabuğun altındaki yumuşak ve farklı lezzeti seveceksiniz…
***
ÖMRÜN YAZI
Türü: Öykü
Yazan: Berat Alanyalı
Yayınevi: Bilgi Yayınevi
Baskı tarihi: Ocak 2012
Sayfa sayısı: 160
Fiyatı: 13 lira
İnternet (D&R) fiyatı: 9.49 lira
Kişisel not: Yazarla tanışmıyorum.
Yorum Gönder