Çiviler ve Raylar - Mümtaz Soysal

DİL, "çıkmak" fiili bakımından çok zengin. Bu köşenin okuyucusu, sık kullanılan deyişlerin başında "çivisi çıkma" sözünün geldiğini bilir. Son zamanlarda "çivisi çıkmış devlet”ten çok söz edilmişti. Kurallara aykırılıkları, kurumlar arasındaki çekişmeleri, sorumsuzlukları anlatmak için. Şimdi yaşanmakta olan ve medyada "tarikat ile iktidar arasında takışma, çatışma, çekişme" diye özetlenen tablo, çivisi çıkmışlıkla devletin ne duruma geldiğinin en açık resmidir.
Üstelik, çıkan çivi bir değil, çok.
Kim ya da kimler çakacak? Bir de şu var: Çekiç sahipleri arasında yaşanabilecek bütün takışma, çatışma ve çekişmeler.
Kurumlar, kuruluşlar ve kanatlar arasında uzlaşmazlık olduğu kesin ama kimin kimleri nasıl uzlaştırabileceği pek belli değil.
Gerçi anayasa "cumhurbaşkanı devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir" diyor ama, sayın devlet başkanı, keşke görev süresi boyunca bu gözetme görevini doğru yerine getirebilme bakımından zihinlerde birtakım sorular yaratmamak için daha özenli davranabilmiş olsaydı. Olmadı. Yüksek yargı organları üyelerinin, üniversite rektörlerinin ya da bu tür görevlilerin atanmasında kendisine tanınan yetkinin bir çeşit "onurlandırma" olduğunu düşünmek, daha önce kurumların kendi üyelerince yapılmış tercihlere devlet mührünü vurmak ve en yüksek devlet makamının şerefini eklemek anlamına geldiğini göz önünde tutmak inceliğini göstermedi ve simgesel nitelik taşıyan bir imza atmak yerine kendi kişisel ve siyasal tercihini sezdiren atamalar yaptı. Hatta, bu gibi durumlarda, tarikatla ilgili olarak belki de yanlış sezgi ya da kuşkuların ortalıkta dolaşmasına yol açmış oldu.
Bu tür izlenimler, haksız da olsalar, son atamayı yapanın ve onun imzasıyla atananların bugünlerde yaşanan uzlaşmazlıkları çözme güvenilirliğini ister istemez olumsuz etkiliyor.
Görüldüğü gibi, devlet yönetmek, en ufak yanlışı bile kolay affetmeyen bir titizlik ister. Çivilerin biri çıksa, öbürleri çıkmaya başlıyor. Vatandaş için sonuç, çileden çıkıp devlete kızmaktır. Ayrıca, "raydan çıkma" diye bir deyim de var: Traversler rasgele konmuş, raylar acele döşenmiş, makaslar da bozuksa, trenler devriliyor .

Mümtaz Soysal/Cumhuriyet