Atatürk’ü anlamak ve anmak - Uğur Dündar

Us­ta ya­zar, ta­rih araş­tır­ma­cı­sı Tur­gut Özak­man, ken­di­siy­le ya­pı­lan bir rö­por­taj­da “Biz, da­hi ye­tiş­ti­re­me­dik. Da­hi ne­dir bil­mi­yo­ruz. Yal­nız­ca bir da­hi ye­tiş­tir­dik. Onu da bil­gi­siz­li­ği­miz ne­de­niy­le doğ­ru yo­rum­la­ya­mı­yo­ruz…” di­ye­rek, Ata­tür­k‘­ü doğ­ru an­la­ya­ma­dı­ğı­mı­zı söy­le­miş­ti.
O, ne sa­de­ce Ulu­sal Kur­tu­luş Sa­va­şı­mı­zın baş kah­ra­ma­nı “Ga­zi­”dir, ne da­yı­sı­nın çift­li­ğin­de kar­ga­la­rı ko­va­la­yan “Mus­ta­fa­”dır, ne Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’ni ku­ran “Ke­ma­l”­dir, ne de mil­le­ti­ne uy­gar dün­ya­nın yo­lu­nu açan “A­ta­tür­k”­tür. O, bun­la­rın hep­si­dir. O, “Ga­zi Mus­ta­fa Ke­mal Ata­tür­k”­tür.
İş­te bu eş­siz özel­lik­le­ri ne­de­niy­le Ata­tür­k‘­ü bi­ze unut­tur­mak is­ti­yor­lar.
Bu oyu­nu boz­mak için onu iç­ten­lik­le se­ven ve sa­yan­la­rın Ata­tür­k’ü doğ­ru ta­nı­yıp ta­nıt­ma­la­rı ge­re­ki­yor.
Ger­çek Ata­türk­çü­lük onun kim­li­ği­ni, dü­şün­ce­le­ri­ni, il­ke­le­ri­ni ve eser­le­ri­ni* doğ­ru an­la­mak, ya­şa­mak ve ya­şat­mak­tır. As­la şe­kil­ci­lik de­ğil­dir.
Şu­nu unut­ma­ma­lı­yız ki, mil­li bir­lik ve be­ra­ber­li­ği­mi­zi bo­za­rak va­ta­nı­mı­zı böl­me­ye ve re­ji­mi­mi­zi de­ğiş­tir­me­ye ça­lı­şan­la­rın önün­de­ki en bü­yük en­gel Ata­türk­tür. Bu teh­li­ke­ler kar­şı­sın­da bi­zi bir­leş­ti­rip bü­tün­leş­ti­re­cek tek li­der de Ata­türk­tür.

* * *

İş Ban­ka­sı…
Tür­ki­ye Sa­na­yi ve Ma­den­ler Ban­ka­sı…
Dev­let Sa­na­yi Ofi­si…
Tür­ki­ye Sa­na­yi ve Kre­di Ban­ka­sı…
Ba­rut ve Pat­la­yı­cı Mad­de­ler Te­ke­li…
İs­pir­to ve Al­kol­lü İç­ki­ler Te­ke­li…
Dev­let De­mir­yol­la­rı ve Li­man­la­rı Ge­nel İda­re­si…
Dev­let Ha­va Yol­la­rı…
Em­lak ve Ey­tam Ban­ka­sı…
Yük­sek İk­ti­sat Mec­li­si…
Tür­ki­ye Mer­kez Ban­ka­sı…
Tür­ki­ye­’nin de­ği­şik böl­ge­le­rin­de 16 bü­yük fab­ri­ka…
Sü­mer­bank…
Eti­bank…
De­niz­bank…
Halk Ban­ka­sı…
Dev­let Zi­ra­at İş­let­me­le­ri Ku­ru­mu…
Zi­ra­i Kre­di Bir­lik­le­ri…
Zi­ra­i Kre­di Ko­ope­ra­tif­le­ri…
Zi­ra­at Okul­la­rı…
Yük­sek Zi­ra­at Ens­ti­tü­sü…
Yük­sek Ve­te­ri­ner­lik Ens­ti­tü­sü…
İpek­bö­cek­çi­li­ği Ens­ti­tü­sü ve İpek­bö­cek­çi­li­ği Okul­la­rı…
To­hum Is­lah İs­tas­yon­la­rı…
Ör­nek Çift­lik­ler… (Ata­türk Or­man ve Ya­lo­va Halk Çift­lik­le­ri gi­bi)
Yon­ca To­hu­mu Te­miz­le­me Ku­ru­mu…
Elek­trik İş­le­ri Etüd İda­re­si…
Dev­let is­ta­tis­tik Umum Mü­dür­lü­ğü…
Mer­kez Hıf­zı­sıh­ha Ens­ti­tü­sü…
Top­rak Mah­sul­le­ri Ofi­si…
An­ka­ra Türk Si­gor­ta Şir­ke­ti…
Ana­do­lu Ano­nim Türk Si­gor­ta Şir­ke­ti…
Yük­sek İk­ti­sat Mec­li­si…

* * *

KU­RUL­DU…

* * *

De­mir­yol­la­rı…
Tram­vay…
Tü­nel…
Kö­mür İş­let­me­le­ri…
Re­ji İda­re­si…
Te­le­fon Şir­ket­le­ri…

* * *

YA­BAN­CI­LAR­DAN SA­TIN ALIN­DI…

* * *

Zi­ra­at Ban­ka­sı ge­liş­ti­ril­di…
Aşar Ver­gi­si kal­dı­rıl­dı…
Bi­rin­ci Beş Yıl­lık Kal­kın­ma Pla­nı uy­gu­lan­ma­ya baş­lan­dı…
Ti­ca­ret ve Sa­na­yi Oda­la­rı ya­sal sta­tü­ye ka­vuş­tu…
Men­kul Kıy­met­ler ve Kam­bi­yo Bor­sa­la­rı Ka­nu­nu, Güm­rük Ta­ri­fe Ka­nu­nu, Türk Pa­ra­sı­nın Kıy­me­ti­ni Ko­ru­ma Ka­nu­nu, Ka­bo­taj Ka­nu­nu ve Hay­van­la­rı İyi­leş­tir­me Ka­nu­nu gi­bi ka­nun­lar çı­ka­rıl­dı…

* * *

Bun­lar Ke­ma­list Eko­no­mi Mo­de­li­nin uy­gu­la­ma­la­rı.
Bir baş­ka de­yiş­le Cum­hu­ri­ye­t’­in di­ki­li ağaç­la­rı…
Ma­ale­sef bu­gün bun­la­rın ço­ğu yok!
Sö­kül­dü­ler…
Ata­tür­k’­ün “De­mi­rağ­lar Pro­je­si­” hak­kın­da bir ya­ban­cı­nın, Avus­tur­ya­’nın ilk Tür­ki­ye Bü­-yü­kel­çi­si Au­gust Rit­ter von Kra­l‘­ın yaz­dık­la­rı da çok dü­şün­dü­rü­cü:
“Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’nin bü­yük de­mir­yo­lu atı­lı­mı­na gi­riş­me­si­nin üze­rin­den 12 yıl geç­miş bu­lun­mak­ta­dır. Dün­ya, bir ulu­sun ya­şa­mın­da çok kı­sa sa­yı­la­bi­le­cek bir dö­nem­de sağ­la­nan bu tar­tı­şıl­maz ba­şa­rı­nın ta­nı­ğı­dır. Önem­li şe­hir­le­rin tü­mü­ne ya­kın bir bö­lü­mü, de­mir­yol­la­rıy­la bir­bi­ri­ne bağ­lan­mış, ya da bağ­lan­mak üze­re­dir.
Gü­nü­müz­de de­mir­yol­la­rı, en ge­ri kal­mış Do­ğu böl­ge­le­rin­den Ba­tı böl­ge­le­ri­ne ve Ana­do­lu­’yu çev­re­le­yen üç de­ni­zin kı­yı­la­rı­na ulaş­mış bu­lun­mak­ta­dır.
1924 yı­lın­da dev­let­çe iş­le­ti­len hat­la­rın uzun­lu­ğu bin 378 ki­lo­met­re iken, 1936 yı­lı so­nun­da Tür­ki­ye, ka­mu­laş­tı­rı­lan özel hat­la­ra ek ola­rak ye­ni ya­pı­lan­lar­la bir­lik­te, 5 bin 824 ki­lo­met­re de­mir­yo­lu­na sa­hip ol­muş­tur.”
Avus­tur­ya Bü­yü­kel­çi­si dün­ya­yı bu tar­tı­şıl­maz ba­şa­rı­nın ta­nı­ğı ola­rak gös­te­ri­yor, bun­dan gu­rur duy­ma­sı ge­re­ken Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­le­ti’­nin Baş­ba­ka­nı Tay­yip Er­do­ğan ise “Ne­yi ör­dün? Tür­ki­ye­’yi de­mi­rağ­lar­la biz örü­yo­ruz!” di­yor.
AKP zih­ni­ye­ti Ata­tür­k’­ü kü­çüm­sü­yor ve unut­tur­ma­ya ça­lı­şı­yor.
As­lın­da mil­le­tin Ata­tür­k’­ün dü­şün­ce­le­ri, il­ke­le­ri ve çağ­daş­lık an­la­yı­şı et­ra­fın­da bü­tün­leş­me­sin­den kor­ku­yor­lar.
Bu bey­hu­de ça­ba­la­ra kar­şın onu se­ven­ler bu­gün Anıt­ka­bi­r’e, Dol­ma­bah­çe’ye ve “A­ta­”sı­na olan sev­gi­si­ni gös­te­re­bi­le­ce­ği her ye­re ko­şu­yor.
Tür­ki­ye bu­gün Ata­tür­k’­ü da­ha iyi an­lı­yor, an­la­tı­yor ve anı­yor.
Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin ku­ru­cu­su bü­yük ön­der Ata­tür­k’­ü, ölü­mü­nün 74. yı­lın­da şük­ran ve min­net­le anı­yor, onun ve si­lah ar­ka­daş­la­rı­nın aziz ha­tı­ra­la­rı önün­de say­gıy­la eği­li­yo­rum.
* Sinan Meydan: AKL-I KEMAL, 3. CİLT