Yeni yasama yılı 1 Ekim’de başlayacak. Mahkemelerin görüşleri önümüzdeki haftalarda değişmezse, TBMM 8 tutuklu milletvekilinin yokluğunda açılacak. TBMM Başkanı Cemil Çiçek, ilki CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile görüşmelerinin ardından düzenlediği basın toplantısında, sonuncusu ise Diplomasi Muhabirleri Derneği yöneticilerini kabulünde, tutukluluk sürelerinin uzunluğundan rahatsızlığını dile getirerek mahkemelere seslendi. Çiçek, yargıçların sadece TCK’ye bakarak değil, anayasamıza göre ulusal mevzuatın üzerinde sayılan uluslararası sözleşmeleri de dikkate almaları gerektiğini hatırlattı.
Çiçek’in üslubunda CHP etkisi
Çiçek’in çok dikkatli bir dille de olsa tutukluluk sürelerini üst üste iki kez vurgulama ihtiyacının ardında Meclis’in “eksik” toplanmasından kendi duyduğu rahatsızlığın yanı sıra, CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun yaptıkları her görüşmede Meclis’in sağlıklı işleyişi için tutuklu vekillerin serbest kalmasının önemini vurgulamasının ve sorunun bir AİHM kararı yerine Meclis’in kendi iradesiyle çözülmesi gerektiği mesajını vermesinin etkisi olduğu kanaatindeyiz. Nitekim CHP lideri de önceki akşam partisinin kuruluş yıldönümü resepsiyonunda yaptığımız sohbette, Meclis Başkanı olmasından bu yana Çiçek’in üslubundaki değişikliğin farkında olduğunu ve bunda CHP’nin kararlı duruşunun etkisi olduğuna inandığını ifade etti.
Ergin: Çözüm için hazırlık yapıyoruz
Beklentilerin aksine, mahkemeler kararlarında direnirse ne olacak? Kılıçdaroğlu, “Ortada, Cumhurbaşkanı’nın, Meclis Başkanı’nın, istifa eden Genelkurmay Başkanı’nın, hükümet yetkililerinin ve Barolar Birliği’nin geniş bir mutabakatla şikâyet ettiği bir sorun var. Ama çözüm yok. Çözüm çıkmazsa, bu şikâyetlerde bulunanlar söylemlerinde samimi değiller demektir. Parlamento tutukluluk süreleri konusunda daha önce ortaya koyduğu özgürlükçü iradenin arkasında olmalıdır” görüşünde.
Meclis’ten tutukluluk süreleri ve yargının hızlandırılması konusunda yasal değişiklik çıkıp çıkmayacağı konusunda ise gözler hükümette ve özellikle de Adalet Bakanı Sadullah Ergin’de.
Ergin, önceki gün yaptığımız kısa değerlendirmede “yargıya müdahale” şeklinde anlaşılabileceği için spesifik olarak tutuklu milletvekillerinin durumuna girmedi. Ancak Adalet Bakanlığı’nın “uzun tutukluluk süreleri de dahil olmak üzere yargılamaların uzaması, gözaltı ve yakalama uygulamalarında yasayı ya da maksadı aşan uygulamalar gibi mevzuattan ve uygulamadan kaynaklanan sorunları tespit ve çözümüne ilişkin hazırlıklar yapmakta olduğunu” belirtti.
Önce savcılar, sonra hâkimler özeleştiri yapacak
Bugüne kadarki çalışmalar sonrasında adalet uygulamalarında öne çıkan sorunun “yargının hızlandırılması” olduğunu belirten Ergin, “Biz de bu doğrultuda bazı yasal düzenlemeleri KHK’ler ile yaptık. Hâkim savcı sayısını arttırmaya, bir an önce görevlerine başlamalarını sağlamaya yönelik düzenlemelerdi. Bazılarını da 1 Ekim’den sonra Meclis’e getireceğiz. Meclis’in yoğunluğuna göre çıkarmaya çalışacağız” dedi.
Yürütülen hazırlıklar kapsamında, ceza yasaları ve uygulamalarına ilişkin son 6 yıllık sonuçları değerlendirmek için hükümetin içinde yer almadığı; HSYK, Yargıtay, Adalet Akademisi, akademisyenler ve sivil toplumun katılımıyla bazı toplantılar yapıldığını belirten Ergin, “Yarın (pazartesi) da 81 ilin başsavcılarını bir araya getireceğiz. Üç gün boyunca AİHM’den gelen hukukçular, akademisyenler ve sivil toplumla birlikte, yakalama, gözaltına alma, uzun yargılama süreleri gibi uygulamaları değerlendirecekler. Bir süre sonra da hâkimleri benzer bir ortamda bir araya getireceğiz. Bunlardan çıkacak sonuçlar da bizim yürütmekte olduğumuz hazırlıklara önemli katkı sağlayacak” dedi.
***
Savcılar ve hâkimlerin, uluslararası hukukçular eşliğinde yapacakları bu özeleştiri toplantılarından umarız, toplum vicdanında sızlayan bir yara haline dönüşen tutukluluk süreleri konusunda beklentileri karşılayan özgürlükçü ve demokratik bir uygulama değişikliği ya da yasal düzenleme çıkar.
Utku Çakırözer/Cumhuriyet
Yorum Gönder