Kekik zenginliğine bilimsel katkı

Dünya kekik ihracatının yüzde 70'ini elinde bulunduran Türkiye'nin bu bitkinin en önemli üretim merkezlerinden Hatay'da, Mustafa Kemal Üniversitesi'nce (MKÜ) yapılan bilimsel çalışmalar sonucunda, birim alandan elde edilen verimi ve yağ oranı yüksek 10 yeni kekik türünün daha deneme üretiminin başarıyla sonuçlandığı bildirildi.
Başta Hatay olmak üzere Türkiye'nin çeşitli yörelerinde doğada kendiliğinden yetişen türlerinin yanı sıra üretim, kalite ve aroma açısından da liderliğini hiçbir ülkeye kaptırmadığı kekik, bilimsel çalışmalarla dış ticaretteki önemini artırıyor.
MKÜ'de yapılan bilimsel çalışma kapsamında, Türkiye genelinde üretimi gerçekleştirilerek ABD ve Avrupa başta olmak üzere Ortadoğu ülkelerine ihracatı yapılan 5 kekik türünden melezleme yapılarak 10 yeni kekik türü daha elde edildi.
MKÜ Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Arslan, yaptığı açıklamada, Türkiye'de Ege Bölgesi'nde yetiştirilen ''İzmir'', Marmara Bölgesi'ndeki ''İstanbul'', Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki ''Dağ'' ve Batı Akdeniz'in Antalya çevresinde yetiştiriciliği yapılan ''Ak'' ve sadece Isparta'da yetiştirilmesi nedeniyle endemik bir tür olan ''Sütçüler'' kekiklerinin ihracatının yapıldığını söyledi.
Kekiğin, yüzde 90'ının baharat olarak kullanılmasının yanı sıra ilaç ve parfüm sanayisinde de tercih edildiğini belirten Arslan, kullanım alanlarıyla birlikte doğanın mucizesi olarak tanımlanan bu bitkiye olan talebin de arttığını vurguladı.
MKÜ'de gerçekleştirdikleri çalışma kapsamında, farklı bölgelerde yetiştirilen ve her ülkeye ihracatı yapılamayan 5 kekik türünü birbiriyle sera ortamında melezlediklerinin anlatan Arslan, bu çalışmayla 10 yeni kekik türü elde ettiklerini, bu hibrit çeşitlerle kekik diyarı Türkiye'nin bu alanda tek lider olduğunu bir kez daha kanıtlayacağını vurguladı.
Arslan, dünya kekik ihracatının yüzde 70'ini elinde bulunduran Türkiye'den yılda ortalama 13 bin ton civarında kekik ihracatı yapıldığını ve bununla yaklaşık 13-14 milyon dolara yakın bir döviz girdisi elde edildiğini belirterek, şunları kaydetti:
''Dünya kekik ihracatının yüzde 70'ine yakınını gerçekleştiren Türkiye'nin bitkisel ürün ihracatında yüzde 18'lik payla kekik ilk sırada yer alıyor. Doğada kendiliğinden yetişen türlerin yanı sıra en yüksek kaliteye ulaşmak için melezlemeyle üretimi de yapılan kekiğin Türkiye ekonomisindeki yeri ve önemi artıyor. Melezleme yöntemiyle elde ettiğimiz yeni türler Türkiye'nin kekikteki marka değerini yükseltecek.''

''10 yeni çeşitten 6'sı yöre iklimine uyum sağladı''

Melezleme çalışmalarının tamamlandığını ve elde ettikleri yeni hibritleri, üniversitenin deneme bahçesine ektiklerini ifade eden Arslan, şöyle devam etti:
''Elde ettiğimiz kekikleri, deneme tarlasında sürekli gözlem altında tutarak yetiştirdik. Arazi ve iklim koşullarına uyumlarını gözlemledik. Yaptığımız çalışma sonucu 10 yeni melezden 6'sı bu bölgenin arazi şartlarına ve iklimine çok iyi uyum sağladı. Deneme tarlasından elde ettiğimiz kekiklerin sürekli boylarını ölçerek büyüme koşullarını gözlem altında tuttuk. Yetiştirdiğimiz bu yeni kekik türlerinin daha sonra verimini ve laboratuvar ortamında da yağ oranlarını inceledik. Ayrıca yeni melez kekiklerimizin bitki hastalıklarına ve zararlılarına karşı da deneyerek en dayanıklılarını belirledik.''
Türkiye standartlarında kekik ihracatının yapılabilmesi için yağ oranının yüzde 2 olması gerektiğini, ABD'nin ihracatta aradığı standardın ise yüzde 3 olduğunu vurgulayan Arslan, elde ettikleri yeni melezlerde yağ oranının ise anaçlarına göre çok daha yüksek ve bu anlamda üstün özelliklerinin bulunduğunu kaydetti.
Yeni melez kekiklerin yaprak verimlerinin de çok iyi olduğunu vurgulayan Arslan, ''Hedefimiz, yeni melez kekikleriyle Türkiye'nin ihracatını daha da arttırmak. Bunun için daha önce kod verdiğimiz bu melezlere birer isim bularak Tarım Bakanlığı'ndan izin alıp, tescilini yaptıracağız. Daha sonra da bunların uygun arazi koşullarında yetiştirilmesi konusunda üreticilerimizi bilgilendirip, yönlendireceğiz'' diye konuştu.
Arslan, yeni melezlerle üreticiye yüksek verim getiren ihracatçıya da daha kaliteli kekik sunacaklarını söyledi.