Aynı sorular onlara sorulmuyor mu? Elbette soruluyor. Ama bekle ki cevap alasın. İşte vatandaşın bu konudaki mağduriyetini gidermek için Bilgi Edinme Yasası çıktı. Başbakan Erdoğan’ın söylemiyle, patron devlet değil, vatandaşın hizmetkârı olan bir devlet yapısına geçmek istiyoruz. Ama olmuyor, olmuyor.
Ne kadar yasa çıkartırsak çıkartalım, sorular ya cevapsız kalıyor, ya oradan oraya gönderiliyor ya da yuvarlak laflarla geçiştiriliyor.
En garibi ise aciliyeti olan sorulara, haftalarca, bazen de aylarca sonra cevap verilmesi. Tıpkı, kanser teşhisi konup, 6 ay ömür biçilen hastalara, kemoterapi için bir yıl sonrasına gün verilmesi gibi...
Yasa çıkalı çok oldu
Kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenleyen Bilgi Edinme Hakkı Yasası, 24 Ekim 2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı, 24 Nisan 2004’te yürürlüğe girdi. 27 maddeden oluşan uygulama yönetmeliği ise 27 Nisan 2004’te yürürlüğe girdi. Yasa, “demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak” kişilerin bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usulleri düzenliyor.
Yasanın “Genel Gerekçesi”nde, “Demokrasinin ve hukukun üstünlüğünün gereklerinden olan bilgi edinme hakkı, bireylere daha yakın bir yönetimi, halkın denetimine açıklığı, şeffaflığı sağlama işlevlerinin yanı sıra halkın devlete karşı duyduğu kamu güvenini daha yüksek düzeylere çıkarmada önemli bir rol oynamaktadır. Kullanılan bu hak sayesinde hem halkın devleti denetimi kolaylaşmakta hem de devletin demokratik karakteri güçlenmektedir” deniliyor.
Gerekçede ayrıca, “kamu kurum ve kuruluşlarında açıklık ve şeffaflık kavramı, olumsuz olarak görülen gizlilik kavramının giderilmesi ile yönetilenlerin yönetenlerin işlem ve faaliyetlerini denetlemesinin sağlanması düşünceleri üzerine ortaya çıkmıştır. Demokratik ülkelerde, bilgi edinme özgürlüğü, temel hak ve özgürlüklerin kullanılması bağlamında vazgeçilmez temel haklardan biri olarak kabul edilmektedir” ifadelerine yer veriliyor.
İşte yasal haklarımız!
- Herkes, kanun ve yönetmelikte belirlenen esas ve usuller çerçevesinde bilgi edinme hakkına sahip olacak
- Kurum ve kuruluşlar, görev ve hizmet alanlarına giren konulardaki temel nitelikli karar ve işlemleri, mal ve hizmet alımlarıyla ilgili kamuoyuna bilgi sunacak.
- Bilgi edinme başvurusu, kişinin kimliğinin tespitine yarayacak bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olması kaydıyla elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilecek.
- Kurum ve kuruluşlar, ayrı veya özel bir çalışma, inceleme sonucu oluşturulabilecek türden bir bilgi veya belge için yapılacak başvurulara olumsuz cevap verebilecek.
- Açıklanması halinde devletin emniyetine, dış ilişkilerine, milli savunmasına ve milli güvenliğine açıkça zarar verecek ve niteliği itibariyle devlet sırrı olan gizlilik dereceli bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışında kalacak.
- Ülkenin ekonomik çıkarlarına zarar verecek veya haksız rekabet ve kazanca sebep olacak bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkı kapsamı dışında olacak.
- Yargı denetimi dışında kalan idari işlemlerden kişinin çalışma hayatını ve mesleki onurunu etkileyecek nitelikte olanlar, bilgi edinme hakkı kapsamına dahil olacak.
- Özel hayatın ve haberleşmenin gizliliği ilkesi uyarınca bu alanlar bilgi edinmenin dışında bırakıldı.
- Bilgi edinme başvurularına en geç 30 günde yanıt verilecek. İnternet sitesi olmayan kurumlar 2 ay içinde site yapacak ve 15 gün içinde elektronik posta adresi alacak.
- Bilgi edinme başvuruları bizzat ya da yetkili vekiller tarafından, el yazısıyla ve posta, faks ve elektronik posta yoluyla da yapılacak.
- Türkiye’de ikamet eden özel ve tüzel yabancı kişilikler de bilgi edinme hakkına, karşılıklılık ilkesi uyarınca sahip olacak.
Özetin özeti: Bilgi edinme hakkımız, her ne kadar yasa ve yönetmeliklerle güvence altına alınsa da iyi işlediğini söylemek abartılı olur...
Yorum Gönder