Muaviye geleneğinin “Hz.Ali düşmanlığının en temel nedeni” Hayber fethidir. Çünkü Hayber fethi, sanıldığı gibi bir işgal hareketi değildir. Bir kamulaştırma hareketidir. Ve bu hareketin en mühim öncüsü Hz.Ali’dir.
Birkaç kilit noktayı bilmemiz gerekiyor. Kale kültürü ve büyük burçlarla çevrilmiş toprak parçası (Hayber kalesi) bugünün dünyasında “bir holdinge, şirkete” denk düşer. Yani bugünün dünyasında bir holding ve büyük bir şirketi ele aldığımızda, Hayber Kalesi; o günün Hayber holdingi olarak karşımıza çıkar.
***
Şimdi bu alakanın kökenine ve sürecin detaylarına değinelim. Hz.Peygamber’in Medine’ye hicreti sonrasında gelişen süreçte, köleci ve barbar aşamadaki Mekke toplumunun “tarım geleneğinin olmayışı, tarımın ve toprak mülkiyetinin gelişmeyişi” dönemin felsefi koşullarını da belirleyen bir altyapı üretmişti. Medine verimli topraktı. Zaten Medine kelimesi; medeniyet manasına gelmektedir.
Medeniyet demek, “toprak mülkiyeti demektir.” Köleci toplum ve ilkel barbarlık evresi, toprakla tanıştığı ölçüde gelişebilir. Çünkü toprakla tanışmamış insan, neden-sonuç ilişkisi kuramayan insandır. İnsan toprakla tanıştığında; “tohumun düşüşünü, boy vermesini ve tonlarca merhaleden geçerek ürün vermesini izler.” Bu izleyiş; insanın olguları okuma biçimini değiştirir. Nedenler ve sonuçlar silsilesi üzerinden okumaya başlar hayatı. Dolayısı ile, Hz.Peygamber’in Medine’ye-Medeniyete hicreti/göçü akabinde, kafilenin zenginlerinin ellerinde paralarla “Medine’nin toprak sahibi olan Yahudi’lerin ellerindeki topraklar satın alınır.” Ve üretim aracı toprak olur.
Daha öncesinde, “alım-satım ve kervancılık” üzerinde varolan bir üretim biçimi üzerinden (Mekke dönemi) köleci ve emek sömürüsüne dayanan bir ekonomik zeminde yaşamış olanlar, Medine’de medeniyet ile tanışmış, toprağı sürerek mahsül elde etmeyi öğrenmişti.
Peygamber, alınan toprakları “kamu mülkü yaptı.” Müslümanları bu topraklarda ortaklaştırdı.
Toprak satan kabilelerden birisi de Nadiroğullarıydı. Nadiroğulları; hali hazırda toprak merkezli üretim ilişkisini deneyimlemiş olmaları ve toprak ağalığı yapmış olmaları hasebi ile, Pazar piyasası üzerindeki belirleyiciliklerini de kullanarak, Müslümanların ürettiği mahsülü alıp satarak var olma düşüncesine kapıldılar. Neticede, para toprak ağalarındadır. Dolayısı ile, piyasayı ve Medine pazarını yönlendiren Yahudiler, üretilen malın fiyatını da belirleyecekleri düşüncesine kapılarak, ellerinde ki bütün toprakları Müslümanlara sattılar. Bir nevi “toprak reformu” gerçekleştirdiler.
Çünkü en neticede; üretilen malın fiyatını Yahudiler belirleyeceklerdi. Pazar onların tekelindeydi.
Hz.Peygamber tam bu noktada; “sadece Müslümanlara ait olan bir Pazar kurdu.” Medine’de ekonomik denge değişti. Yabancılar, üretenin pazarına gidiyor, böylece para “Müslümanların pazarında dolaşıyordu.” Müslümanlar ürettikleri mallara özen gösteriyor ve sattıkları her şeye garanti veriyorlardı. Bir süre sonra, değişen üretim ilişkisi; başka “heyecan ile çağrılan, Mekke’den Medine’ye davet edilen Peygamber’e düşmanlığı körükledi.” İşi bozulan Yahudi tüccarlar, Mekke oligarşisi ile işbirliğine giriştiler. Pazarı çökertmek ve yeni kurulan düzeni yıkmak için, bütün dış düşmanlarla ortaklaştılar. Hz.Peygamber bunu yapanların tümünü Medine’den sürdü.
Sürülenlerden birisi de “Nadiroğulları kabilesiydi.” Bu kabile, köylülerden oluşan Hayber’e yerleşti ve burada, Medine’de önceden kurdukları sistemi kurarak, köylüleri büyük bir tasallut altına aldılar. Hayber köyü, Hayber holdinge dönüştü.
Hayber holding, belirli bir sınıfın; diğerleri üzerinde ki tahakkümüne dayanan bir sistemi yaşantılıyor ve dayatıyordu. O dönemde Müslümanlar Bedir savaşı hazırlığındaydılar...
Yorum Gönder