Gelenler, şehzade evlatlarını boğdurtan, geride kalan el kadar erkek torunları ortadan kaldıran, damat sadrazamların kellesini alan padişahların yaşadığı sarayları, harem entrikalarının sonucu olmadık cinayetler işlendiği mevkileri göreceklerini mi sanıyorlar diye düşünmeden edemedim. Neyse turist geldi ya, gerisini karıştırma diyerek geçiyorum.
Dizinin topluma yansımalarından biri de sakal modası oldu. Yaşları daha yeni 20 olmuş gençler, şehzadelere ve Kanuni Sultan Süleyman’a özenerek, göğüslerine kadar inen sakal bırakıyor.
Bu tuhaf sakal modası futbolcuları bile etkiledi. Yeşil sahalarda uzun sakallarıyla top koşturan oyuncuları görmek, sizi bilmem ama bana garip geliyor.
Ayrıca günümüzün kıyafetleriyle o uzun sakallar tuhaf bir görüntü oluşturuyor. Bu uzun sakallar, Afganistan’daki Taliban ve Suriye’deki El Kaide üyelerini hatırlatıyor, ama kimin umurunda. Moda olunca akan sular duruyor. Kim kime benzemiş hiç önemli değil.
Dizide, Osmanlı şehzadeleri ve onların gözdeleri arasındaki kavgaların yanı sıra, sadrazamlar ve vezirler arasındaki güç kavgası da dikkat çekiyor. Başbakanların yani Sadrazamların (Veziriazam) büyük bir bölümünün devşirme olması ise konuyu daha ilginç bir hale getiriyor.Bazı vezir ve sadrazamların Padişah kızlarıyla evlendirilmesi, onların güç dengelerinde oynadıkları rolü de önemli kılıyor. İsimlerinin başına “Damat” tanımlamasını alan bu sadrazamlardan bazıları, ulaştıkları güç sayesinde kimi zaman Padişahların da önüne geçerek devletin 1 numaralı yöneticisi haline gelmişlerdir. Ama içlerinden bazıları da, başlarını döndüren güç sonucu kontrol edilmez olduklarında, Damatlıklarına, sultanların dul kalacağına bakılmaksızın ya kelleleri alınmış ya da cellatlar tarafından boğulmuşlardır. Hemen belirtelim, toplam 44 sadrazam İdam edilmiştir.
Padişah analarının yabancı köle, vezir ve sadrazamların devşirme olduğu, saray entrikaları ile yönetilen bir devletin eninde sonunda yıkılacağı belliydi.
Yaklaşık 622 yıllık ömrü olan Osmanlı Devleti’nde, 36 Padişah tahta çıkmış, toplam 218 sadrazam görev yapmıştır. Padişah başına ortalama 6 sadrazam düşmektedir ki, bu sayı, ne kadar çok sadrazam değiştirildiğini ya da tüketildiğini göstermektedir.
Alaüddin isimli ilk sadrazam Orhan Gazi döneminde, 1323 yılında göreve getirilmiş, son sadrazam ise 1920’de sadece 25 gün görevde kalan Abaza kökenli Salih Hulusi Paşa olmuştur.
Böylesine önemli bir makama getirilenlerin 101’i Türk kökenli iken, geri kalan 117’si farklı etnik kökenlerden gelmektedir.
117 sadrazamın etnik kökenlerine bakıldığında ise 32’sinin Arnavut, 12’sinin Boşnak, 11’inin Gürcü, 9’unun Abaza, 8’inin devşirme, 6’sının Rum, 4’ünün Çerkez, 4’ünün Hırvat, 2’sinin Arap, 2’sinin Ermeni, 2’sinin İtalyan, 2’sinin Slav, 2’sinin dönme, 1’inin Rus, 1’inin Bulgar, 1’inin Sırp, 1’inin de Çeçen olduğu görülecektir. Ayrıca, Rum ya da Fransız 1, Rum ya da Arnavut 1, Hırvat ya da Macar 1, Boşnak ya da Hırvat 1 sadrazamın yanı sıra, 13 sadrazamın da kökeni bilinmemektedir.
Bazı sadrazamların etnik kökenleriyle anılmıştır. Rum Mahmut Paşa, Rum Mehmet Paşagibi sadrazamlar bu durumun en iyi örnekleridir.
Pargalı Damat İbrahim Paşa, Damat Lütfi Çelebi Paşa, Damat Rüstem Paşa, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa, Damat İznikli Ali Paşa, Damat Hemşinli Mehmet Ali Paşa, Damat Mehmet Ferit Paşa Damat sadrazamlara en iyi örneklerdir.
Sadrazamlar yani Başbakanlar arasında en hırsızı ise Damat Rüstem Paşa olarak bilinir. Rüstem Paşa’nın mal varlığının Padişahı bile geçtiği öne sürülür. Mal varlığını sıralamaya sayfaların yetmeyeceği iddia edilir.
Bir başka yazıda, Osmanlı Başbakanları ile günümüz Başbakanları arasındaki benzerlikleri ve de hırsızlıkları aktaracağım.
Gürbüz Evren /yarimadaninsesi
Yorum Gönder