Bu gün (21.10.18) evime hemen 50 m. Uzaktaki Bahattin adındaki komşumuzun eşi öldüğü için onun cenazesinde bulundum. O nedenle de cenazenin defnedileceği Karşıyaka Mezarlığına gittim.
Pazar günü olduğu için, “insanlar ölmeyi cumartesi pazara göre ayarlamış mı yoksa” diye kendi kendime düşündüm. Oysa hemen her gün 30-35 kişinin sadece bu Karşıkaya mezarlığından öbür dünyaya uğurlandığını öğrendim.
Mezarlığa girdiğim zaman, hepsi birbirinden farklı, büyüklü küçüklü, üstü kubbeli adeta bir saray yavrusu gibi çeşit çeşit mezar ve mezar taşlarını gördüm. Mezarda dizi yatanları görünce Edip Akbayram’ın seslendirdiği şu dizeleri anımsadım:
Şarkı Sözü
Şehir kabristanın seyreyle gönül
Tuttuğu dünyayı atanlara bak
Elvan nakışları giyip gezenler
Çürümüş toprakta yatanlara bak.
Bu nasıl şehirdir yanmaz çerağlar
Yoktur penceresi düşmez ışıklar
Divane dervişler deli âşıklar
Şeyda bülbül gibi ötenlere bak.
Ne ihsan eylemiş ne yemiş içmiş
Helali ayırıp haramı seçmiş
Üç arşın bez giymiş kalandan geçmiş
Altını gümüşe katanlara bak.
Nice Şah-ı Merdan nice kahraman
Nice padişahlar sahib-i ferman
Tahtından göç etmiş nice Süleyman
Bu dünyayı alıp satanlara bak.
Ömrüm tamam oldu vadem yetişti
Yüreğimi ateş aldı tutuştu
Cümle yaranımdan ayrılık düştü
Hasret kıyamete kalanlara bak.
Arifim misafir bu can bedene
Yel vurursa vurur beni yaban
Karıştı kervanlar giden gidene
Bu dünyayı baki sananlara bak.(1)
GARİP
Kurumuş yeşil otları
Toprak olmuş umutları
Gökte mazi bulutları
Bu mezarda bir garip var, garip
Hızlı hızlı giden yolcu
Bu mezarda bir garip var
Bak taşına acı acı(2)
Bu mezarda bir garip var, garip
İzi bile yok dünyada
Onu aramak beyhude
Ne gezersin bu ovada
Bu mezarda bir garip var, garip
Yan tarafta bayrağa sarılı tabutta duran binbaşı olduğunu öğrendiğim bir cenaze vardı, Başında bir manga asker selamlıyorlardı.
Arka tarafta, 10 kadar cenaze arabası vardı, aynı ada parsele gömülen cenazeler üç dört de olsa aynı cenaze arabasına konuluyor. Bizim komşunun cenazesi, eski mezarlığa gömüleceği için tek cenaze aracında idi.
Cenaze arabalarının arkasındaki bir bina salonunda kocaman semaverler içinde çaylar kaynıyor, isteyen herkese bedava çay veriliyordu. O binanın üstünde bir elektronik tabloda, sanki bir yolcu trafiğini belirten manzarayı andırıyordu; ölen kişinin adı soyadı, defnedileceği yerin adresi yazılı olarak yazılar dolanıp duruyordu.
“50 liradan başlıyor, onun kişinin vicdanına kalmış” diyorlardı.
Kapısında imam odası denilen yerden çıkan bir imama, “bir günde kaç ölü defnediyorsunuz” diye sorduğumda, sadece Karşıyaka mezarlığında, imam “her gün ortalama 30-35 kişi defnediyoruz” dedi. Her gün orası, öğle ve ikindi namazları sonrasında ölülerin diriler tarafından uğurlandığı öbür dünya ile bu dünya arasında bir terminal gibi çalışıyordu.
Cenazenin çokluğu karşısında imam, cenaze namazı kıldırırken, ölülerin isimlerini teker teker sayıp namaz kıldırmak çok uzun olacağı için, ölü adlarını üçer beşer grup halinde sayıp namaz kıldırıyordu.
Karşıyaka dışındaki Cebeci Asri Mezarlığı, Mamak Ortaköy, Cimşit Mezarlığı gibi öteki mezarlıklarda defnedilenleri de hesaba katarsak her gün Ankara’da 100 e yakın kişinin öldüğü anlaşılır.
Anakara’da ölüler üst üste gömülmeye başlandı.
Komşumuzun 73 yaşında ölen eşi Nesrin Tuna’nın cenazesini A 4 Kapısından eski mezarlığa götürdük. Etrafta eski mezarlar vardı. Meğer Nesrin Tuna’nın 1976 da ölen annesi Nuriye’nin mezarına gömülecekmiş. Onun için Anne Nuriye’nın mezarını görevliler bozup mezarı açmışlar, kızını cenazesini annesinin üzerine- mezarına defnedeceklermiş. İlk kez böyle bir şeye rastlamıştım.
Yağmur atıştırırken, elinde şemsiye ile mezarı açıp düzeltmeye çalışan işçileri seyreden defin hocasına, “ölüleri üst üste mezara gömmek dinen caiz midir?” diye sorduk. Defin hocası da şunları söyledi:
“-Beş yıla kadar caizdir. Görüyorsunuz mezarlık ne kadar genişliyor, tepeleri aşıyor. Yer sorunu nedeni ile cenazeler beş yıl aradan sonra üst üste defnedilebilir”. Akraba olsun olmasın, kadın erkek fark etmez, nikâh düşsün düşmesin üst üste cenazeler defnedilir”.
Mezar düzeltilince, 73 yaşındaki kızı Nesrin Tuna’nın cenazesini annesi Nuriye’nin mezarına defnettiler. Anne kız alt alta mezarda yatadursunlar, internetten sosyal paylaşım sitesinden “erkek kadın mezarlığı ayrı olsun” diyen bir kadının paylaşımı aklıma geliverdi.
Kadın mezarda erkeklerle yan yana yatmak istemiyormuş.
(Mezarda bile kadın erkek ayırımcılığı)
Bu dünyada değil kadın erkek eşitliğini savunmak, bir sosyal paylaşım sitesinde görmüştüm kadının resmi de vardı, kadın ve erkek aynı mezarlığa yan yana gömülüyorlar ya, bırakın bu dünyadaki kadın erkek eşitliğini savunmayı, kadın ne diyordu biliyor musunuz:
“Kadın erkek mezarlığı ayrı olsun, ben elin herifleriyle aynı mezarlıkta yan yana yatmak istemiyorum”. Görüp şaşırdığım ve arşive almayı unuttuğum bu kadın, sosyal paylaşım sitesinde bunları söyleyebiliyordu.
En ucuz mezar yeri 400 lira imiş
"eş yanı bloke mezar" yeri ücreti 4 bin 500 lira; 9 bin 500 lira olan "aile bloke mezar yeri" ücreti ise 20 bin lira oldu.
Tahliyesi yeni gerçekleştirilen Mermerciler Sitesi'nin bulunduğu parsellerde yeni açılacak mezar alanlarına yapılacak definlerde "eş yanı beton mezar" ücreti ile "aile bloke mezar yeri" ücreti ise 20 bin lira olarak belirlendi.
Cebeci Asli Mezarlığı'nda 15 bin lira olan defin ücreti, 20 bin liraya çıkartıldı.
Demek ki, cenaze defnedilirken bile bir ölü defin sektörü oluşmuş. Burada hemen aklıma dualı kefen, zemzem suyu satan Cübbeli Hoca geldi. Evet, bir yakını ölen parası kaç olursa olsun, Suudi Arabistan’dan gelen zemzem suyunu alıp yakınının mezarına, kefenine döküyor. Sanki onun günahlarına indirim yapılacakmış gibi.
Sınırlı defin imkânına sahip Karşıyaka Mezarlığı’nda eş yanı için ayrılan mezar yerleri 5 bin 500 TL, Ortaköy Mezarlığı’nda ise yarı fiyata 2 bin 750 TL. 2
Satılık Mezar Arsası
Yukarıdaki yazımı yazarken, Yeniçağ Gazetesi’nde yazan 19 Ekim 18 günlü ve “müteahhitten satılık mezar yeri” başlıklı yazısında Ahmet Takan, Ankara’da mezar yeri konusunda şunları yazıyordu:
“………………
“Başkent Ankara da diğer büyükşehirler gibi mezarlık yeri sıkıntısı çeken şehirlerden biri. Bildiğim kadarıyla Cebeci Asri mezarlığında yer bulmanız için çok yüksek yerlerden tanıdıklarınızın devreye girmesi ve en az 25 bin lirayı da gözden çıkarmanız gerek.
Kayserilidir Musa abi!.. "Git alacaklı gibi konuş. Pazarlık da yap" dedim. Yıldırım hızıyla telefona koştu. 10 dakika sonra buruşuk bir suratla tekrar odama girdi. Meğerse satılık mezar yeri yakınlarda iflas eden bir müteahhide aitmiş. Kardeşi çıkmış telefona, durumlarını anlatmış. 10 kişilik aile mezarlığını zamanında 46 bin dolara mal ettiklerini şimdi zorda kaldıkları için satışa çıkardıklarını, özel yapılı olduğunu anlatmış. "Gidip görebilirsiniz" demiş. "Eğer alıcıysa" 650 bin lira istemiş Musa abiden. Pazarlığa da pek yanaşmamış...
Yazının sonunda Ahmet Takan soruyor yukarıdaki ilgililere bir gönderme yapıyor:
Diyorlar ya!.. "Bu ülkede ekonomik kriz mıriz yok.."
Millet, mezar yerlerini satmaya başladı... Daha ne olsun?..(3)
…………
Neyse uzatmayalım, komşunun cenazesini defnettikten sonra, komşunun evine geldiğimiz zaman, belediye, baş sağlığı dilemek için gelen misafirlere ikram edilmek üzere, kocaman bir elektrikli semaver, çay şeker, kolonya, lokum vb ikram malzemeleri göndermişti. Ayrıca belediye tarafından istenildiği takdirde sandalye yanında evin önüne misafirler için çadır kurulduğunu, misafirleri mezara taşınması için araçlar temin ettiğini ilgililerden öğrendik. Oturmaya başlayınca, belediyece gönderilen Kuran okuyacak iki hafız da geldi.
Kısaca, Karşıyaka Mezarlık Cami meydanında çeşitli levhalarda, “burada her şey ücretsiz” diye yazsa da, öbür dünyaya göçüş-mezar ücreti 400 liradan başlıyor 25-30 bine hatta yukarıda Ahmet Takan’ın yazısında belirttiği gibi, bilmem kaç yüz bin liraya kadar da çıkabiliyormuş.
Bu masraflar karşısında ölmemeye çalışsak da, mutlaka oradan vize alıp gideceğimiz kesin gibi…
Cevat Kulaksız
Ankara mezarlıklarından belediyenin belirlediği fiyata göre cenaze sahiplerinden encümenince belirlenen fiyata göre para alınmakta. Büyükşehir Belediyesi Basın Merkezinden yapılan yazılı açıklamaya göre, Karşıyaka Mezarlığı'nda halen define açık olan ve yeni açılacak mezar alanlarında uygulanan 4 bin lira olan
Cevat Kulaksız
SONNOTLAR
(1) Söz-müzik: Gürkan Peker https://sarkisozleri.sitesi.web.tr/edip-akbayram/seyreyle-gonul.html
(2)https://emlakkulisi.com/ankarada-es-yani-ve-aile-mezarlik-ucretleri-yeniden-belirlendi/287541
(3) Kaynak Yeniçağ: Müteahhitten satılık mezar yeri!.. - Ahmet TAKAN
https://www.yenicaggazetesi.com.tr/muteahhitten-satilik-mezar-yeri-49292yy.htm
Yorum Gönder