Bu bağlamda, Anayasanın 148 maddesinde, Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkileri açıkça belirtilmiş olup, buna göre, Anayasa Mahkemesi; kanunların. Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin ve Türkiye Büyük Meclisi İçtüzüğünün anayasaya şekil ve esas bakımından uygunluğunu denetler ve bireysel başvuruları karara bağlar. Bazı üst düzey devlet görevlilerini, görevleriyle ilgili işledikleri suçlar nedeniyle, Yüce Divan sıfatıyla yargılar ve anayasa ile kendisine açıkça verilen diğer görevleri yerine getirir.
Ana muhalefet partisi CHP; bugün (02/02/2024), geçtiğimiz günlerde, hakkında kesin hüküm bulunmadığı halde, anayasaya aykırı olarak, anayasanın 84/2 maddesine göre Can ATALAY'ın milletvekilliğinin meclis tarafından düşürülmesi nedeniyle, bu meclis işleminin iptali için, Anayasa Mahkemesine başvuruda bulunmuştur.
CHP'nin; bu başvuruyu Anayasanın 85. maddesine dayanarak yaptığı anlaşılmaktadır. Zira, başvuruyu açıklayan parti yetkilisi; yaptığı açıklamada, itirazı ve iptal talebini kararın alındığı tarihten başlayarak yedi gün içinde yaptıklarını ve Anayasa Mahkemesinin iptal başvurusunu 15 gün içinde kesin olarak karara bağlayacağını beyan etmiş olup, bu beyan anayasanın 85. maddesini işaret etmekte ve başvurunun 85. maddeye göre yapıldığı anlaşılmaktadır.
Peki, bu somut olayda ve CHP'nin iptal isteminde, anayasanın 85. maddesi geçerli midir?
Yani, CHP; anayasanın 85. maddesine göre, Can ATALAY'ın milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin meclis kararının iptali için anayasanın 85. maddesi uyarınca geçerli bir talep'de bulunabilir mi?
Anayasanın 85. maddesi çok açıktır. Bu açık hükme göre, CHP bu kararın iptali için Anayasa Mahkemesine başvuramaz.
Zira; 85. maddeye göre meclisin milletvekilliğini düşürme kararının iptali için yedi gün içinde Anayasa Mahkemesi Başkanlığına başvurulabilmesi için, milletvekilliğinin düşmesine, anayasanın 84. maddesinin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarına göre karar verilmiş olması zorunludur.
Yani, milletvekilliğinin; milletvekilinin istifa etmesi, milletvekilinin milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görev ve hizmeti sürdürmekte ısrar etmesi, meclis çalışmalarını özürsüz ve izinsiz olarak bir ay içinde toplam beş birleşim günü katılmaması nedenleriyle düşürülmesi hallerinde, bu düşme kararlarının iptali için, milletvekilliği düşürülen milletvekili ve/veya bir diğer milletvekili, Anayasa Mahkemesine başvurulabilir.
Can ATALAY'ın milletvekilliği, anayasanın 84. maddesinin yukarıda saydığımız hallere ilişkin birinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarına göre değil, 84. maddenin ikinci fıkrasına göre, yani kesin hüküm giyme nedeniyle düşürülmüş olup, kesin hüküm giyme nedeniyle milletvekilliğinin düşürülmesi hali, anayasanın 85. maddesinde, Anayasaya Mahkemesine iptal başvurusunda bulunabilme hak ve yetkisi ve olanağı tanımamaktadır.
Anayasa Mahkemesi; CHP'nin bu iptal başvurusunu, 85. maddeye aykırı bularak reddedecektir ve Can ATALAY CHP milletvekili olmadığı için, Anayasa Mahkemesi bu usulsüz başvuruyu, hak ihlaline dayalı bireysel bir başvuru olarak da kabul etmeyecektir.
Bize göre, uygulanması gereken yöntem; Can ATALAYIN, meclisin milletvekilliğini düşürme karar ve işlemi aleyhinde, hak ihlaline dayalı olarak, avukatları vasıtasıyla, üçüncü kez bireysel başvuruda bulunmak olmalıdır.
02/02/2024
Güner YİĞİTBAŞI
Hukukçu
Yorum Gönder