Bu kanun da, AKP iktidarının çıkardığı diğer kanunlar gibi, anlaşılması zor ve kanun yapma tekniğine aykırı olarak yapıldığından, bir hukukçu olarak biz dahi anlamakta zorlandık, bunu peşinen belirtmeden geçemeyeceğiz.
Bu kanuna kısaca infaz kanunu diyeceğiz makalemizin sonraki bölümlerinde.
Bu kanunla, Ceza Muhakemesi Kanununda yapılan bazı değişikliklerle, adli kontrol tedbirinin sınırları genişletilmiş olup, bunu lehe bir değişiklik olarak görebilirsek de, bunun aynı zamanda zararlı sonuçlar da doğurabileceğini kabul etmek gerekecek. Zira, bizim hakimlerimiz yasal tutuklama nedenleri olmadığı halde, yasaları çiğneyerek çok kolay tutuklama kararları verebildikleri için, tutuklamanın yasal koşulları olmadığı halde, şüpheli veya sanığı salıverme yerine, kolaya kaçıp, adli kontrol tedbiri uygulayabileceklerdir.
Ceza Muhakemesi Kanununun 112. maddesinde yapılan değişiklikle getirilen “ Hakkında mahkûmiyet hükmü verilmiş ve bu hükümle ilgili olarak istinaf veya temyiz kanun yoluna başvurulmuş olması hâlinde, UYAP kayıtlarını incelemek suretiyle, hükmü veren ilk derece mahkemesi de tutuklama kararı verebilir. “düzenlemesi, uygulamada çok sakıncalı sonuçlara neden olabilecektir.
Zira, bir sanık hakkında mahkumiyet kararı veren yerel ilk derece mahkemesinin, mahkumiyet kararıyla birlikte sanığın tutuklanmasına karar vermemesi veya tutuklu sanığı, tutuklama nedenleri kalmadığı gerekçesiyle, hükümle birlikte tahliye etmesi halinde, bu kararı beğenmeyen merci ve makamlar, örneğin Adalet Bakanı veya Saray, sanığın tutuklanması için girişimde bulunabilecek ve sanığın, elini işten çekmiş bulunan ve evrensel hukuk kurallarına göre, artık bir karar yetkisi kalmayan hükmü veren ilk derece mahkemesini sanığın tutuklanması için baskı altına alabilecektir. Bunun yasal prosedürü yasada yer almamakla birlikte, yerel savcılık vasıtasıyla, itiraz yolu kullanılarak bu sağlanacaktır.
Bu uygulamanın örneği, hem de beraatine karar verilerek tahliye edilen bir darbeye teşebbüs sanığında yaşanmış, istinaf kanun yolundaki sanık, itiraz yoluyla ilk derece mahkemesi tarafından tutuklanmıştır. Neyse ki, yeni düzenleme ile beraat eden sanık için bu yol tıkanmış ve sadece mahkumiyet kararı verilen sanıkların, hükmü veren ik derece mahkemesi tarafından tutuklanabilmesiyle sınırlı tutulmuştur.
Eskiden şartla salıverilme için cezanın üçte ikisinin iyi halle çekilmiş olması koşulu gerekli iken, çekilmesi gereken sürede indirime gidilerek, cezalarının yarısını infaz kurumunda geçirenler koşullu salıverilmeden yararlanacaklardır.
Bu kurala bazı istisnalar getirilmiş olup, buna göre;
Türk Ceza Kanununun;
a) Kasten öldürme suçlarından (madde 81, 82 ve 83) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
b) Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçundan (madde 87, fıkra iki, bent d) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
c) İşkence suçundan (madde 94 ve 95) ve eziyet suçundan (madde 96) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
d) Cinsel saldırı (madde 102, ikinci fıkra hariç), reşit olmayanla cinsel ilişki (madde 104, ikinci ve üçüncü fıkra hariç) ve cinsel taciz (madde 105) suçlarından süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
e) Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan (madde 102, 103, 104 ve 105) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
f) Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlardan (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
g) Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan (madde 188) hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
h) Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından (madde 326 ilâ 339) süreli hapis cezasına mahkûm olanlar,
cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda çektikleri takdirde, koşullu salıverilmeden yararlanabileceklerdir.
Ayrıca, suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar ile 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanacaktır.
Bu suretle; suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar (örneğin Çakıcı) dan hükümlü olanlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar için iyileştirme yapılarak, koşullu salıverilme için gerekli olan dörtte üçlük infaz süresi, üçte ikiye indirilmiş, buna mukabil, iktidarın medya virüsleri olarak nitelendirdiği, özellikle gazetecilerin ve medya mensuplarının aleyhlerine olarak, Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme oranı, bir bölü iki (yarı) olarak değil, üçte iki olarak uygulanmaya devam edecektir. Bu yasayı çıkaran AKP iktidarı ve onun mecliste çoğunluğu elinde bulunduran grubu, bu düzenlemeyle, medya virüsleriyle mücadelenin ilk startını vermiş bulunmaktadır.
Yeni düzenlemeyle, suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek, ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ve çocuk terör suçluları dışında, koşullu salıverilme oranı üçte ikiden fazla olan suçlar bakımından, tabi oldukları eski yüksek koşullu salıverilme oranı uygulanmaya devam edecektir.
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunun kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında, koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik tedbirinin uygulanması bakımından 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 107 nci maddesinin dördüncü fıkrası ile 108 inci maddesi hükümleri uygulanır, hükmü mevcuttu, yeni düzenleme ile 107. maddenin dördüncü fıkrasındaki örgütlü suçların infaz süresi dörtte üçten üçte ikiye indirildiği için, 3713 sayılı Terörle Mücadele Yasası kapsamına giren suçlardan mahkum olanların, üçte iki infazdan yararlanmalarının önüne geçmek amacıyla, yeni yasayla, Terörle Mücadele Yasasının 17. maddesinin birinci fıkrasına, ”Ancak süreli hapis cezaları bakımından düzenlenen koşullu salıverilme oranı, dörtte üç olarak uygulanır” cümlesi eklenerek, terör suçlularının şartla salıverilmelerinde dörtte üç oranı muhafaza edilmiştir.
30/3/2020 tarihine kadar işlenen suçlar bakımından;
Türk Ceza Kanununun; kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83), üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu (madde 87, fıkra iki, bent d), işkence suçu (madde 94 ve 95), eziyet suçu (madde 96), cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105), özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138), uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu (madde 188) ve İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar hariç olmak üzere, 5275 sayılı kanunun 105/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “bir yıl” lık denetimli serbestlik süresi, üç yıla çıkarılmıştır.
Yani, şartla salıverme açısından getirilen bir bölü iki oranındaki iyileştirmeden yararlanamayanlar, üç yıllık denetimli serbestlikten de yararlandırılmamışlardır.
Sizlere itiraf etmeliyim ki; böyle bir yasal düzenleme hiç görmedim, dört bilinmeyenli denklem gibi bir yasa, kafayı yemeden sonlandırayım istedim, yazacak daha çok şey var ama, bizden bu kadar.
Güner Yiğitbaşı
15/04/2020Güner YİĞİTBAŞI
Hukukçu
Yorum Gönder