Sadece Anayasa Mahkemesi Kararları Bağlayıcıdır

Anayasanın 153.  maddesine göre;  kararları,  kesin olan  ve yasama, yürütme ve Yargıtay da dahil olmak üzere tüm yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlayan Anayasa Mahkemesinin;  Hatay milletvekili seçilen ve anayasanın 83. maddesine göre dokunulmazlık kazanan Can ATALAY'ın tahliye edilerek davasının durdurulmasına yönelik hak ihlaline uğratıldığına dair Anayasa Mahkemesi kararına,  Yargıtay ve yerel ağır ceza mahkemesi tarafından uyulmamasına gerekçe olarak dile getirilen; Yargıtay da bir yüksek mahkemedir ve onun kararları da bağlayıcıdır ve uyulması gereken bir yüksek yargı kararıdır. Bu nedenle, ortada;  uyulması gereken birisi Yargıtay ve diğer Anayasa Mahkemesinin kararı olmak üzere,  iki ayrı yüksek mahkemenin kararı vardır, ortaya çıkan durum bir yargı ihtilafıdır, bu nedenle Yargıtay'ın ve ona bağlı yerel adliye mahkemesinin,  Anayasa Mahkemesinin Can ATALAY kararına uyma ve  uygulama zorunluluğu yoktur tezi, külliyen yalandır, büyük bir hukuki aldatmaca ve demagojidir.  

İlk kez biz buradan iddia ediyoruz, anayasaya ve özel yasasına göre adliye mahkemelerince verilen karar ve hükümlerin son inceleme mercii olan Yargıtay'ın kararları; anayasanın 153. maddesinde Anayasa Mahkemesinin kararlarına ilişkin olarak açıkça yazıldığı gibi,  yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlayan kararlar değildir. 

Anayasanın ilgili maddesinde ve özel Yargıtay Yasasında; Yargıtay kararlarının, anayasanın 153. maddesinde yazılı olduğu gibi,  Anayasa Mahkemesi kararları için öngörülen genel anlamda, makro düzeyde her makamı ve kişileri bağlayacağına ilişkin bir hüküm yoktur. Zaten işlevi Adliye mahkemelerinin karar ve hükümlerini nihai olarak  inceleme ile sınırlı olan,  anayasa maddelerini yorumlama görev ve yetkisi olmayan Yargıtay'ın,  benim kararlarım da bağlayıcıdır deme yarışına girmeye hakkı yoktur. 

Yargıtay; karar ve hükümlerini nihai olarak incelediği Adliye Mahkemelerinin kararlarını onaylarsa,  o yerel adliye mahkemesinin kararı kesinleşir ve infaz edilebilir hale gelir. Bu,  Anayasa Mahkemesinin kararlarının makro düzeyde bağlayıcılığı ile bir tutulamaz. İkisi ayrı şeylerdir. 

Yargıtay'ın verdiği kararlar, içtihat niteliğini kazanmış olsa da, benzer olaylarda yerel adliye mahkemelerini bağlamaz. Yargıtay'ın verdiği bozma kararları dahi,  yerel mahkemeleri bağlayıcı değildir, yerel adliye Mahkemesi, kural olarak , Yargıtay’ın verdiği bozma kararına direnerek ilk kararında ısrar edebilir. 

Yargıtay'ın;  o da dosyasına özel olmak üzere, adliye mahkemesinin bozulan ilk kararında direnmesi üzerine verdiği kararı yeniden inceleyen Yargıtay genel kurul kararları ile içtihadı birleştirme kurulu kararları bağlayıcıdır. 

Bu itibarla, icra ettikleri yargı fonksiyonları çok farklı olan, kararlarıyla ülke çapında anayasal düzeni koruyan, anayasa ihlallerini önleyen, anayasa maddelerini yorumlamaya tek yetkili olan, anayasanın 153. maddesinde açıkça yazılı olduğu gibi,  kararları;  yasama, yürütme ve Yargıtay da dahil tüm yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlayan Anayasa Mahkemesinin kararları ile Yargıtay'ın kararlarını eşdeğer kabul edemezsiniz, 

Amiyane olacak ama, teşbihte hata olmaz, cuk oturduğu için okurlarımın affına sığınarak yazmak zorundayım, hiç kimse,  Anayasa Mahkemesi ile Yargıtay arasında sidik yarıştırmaya kalkışmasın. 

Anayasa Mahkemesinin Can ATALAY kararı,  eninde sonunda uygulanmaya mahkumdur. Bu bir rejim sorunudur.

Güner Yiğitbaşı

22/12/2023

Güner YİĞİTBAŞI

Hukukçu