Haber Güncel

Ankara Çankaya Belediyesi Yılmaz Güney sahnesinde 28 Eylül 2024 günü bu bataklıktan nasıl kurtaracağız konulu panel düzenlendi, panelde Av. Ali Dokuzlu yürütücülüğünde konuşmacı olarak Mustafa Hüsnü Bozkurt (ADD Genel Başkanı), gazetecilerden Barış Pehlivan, Barış Terkoğlu, Murat Ağırel katıldılar.
Üç gazeteciler panel için salona girerken, salonu tamamen dolduran seyirciler tarafından coşkuyla alkışlandılar, seyircilerin bazıları yer bulamadıkları için girişlerde ayakta paneli sonuna kadar izlediler.
Yürütücü Av. Ali Dokuzoğlu, açılış konuşmasında şunları söyledi:
“Ülkemiz en karanlık günlerini yaşamakta, başta TBMM olmak üzere kurumlarımız işlevsiz hale getirilmiş durumda. Devlet teorisinin temelini oluşturan kuvvetler ilkesinden kesin biçimde sapılmış, yasama kuvveti cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile tek bir kişinin eline bırakılmış, yargı erkinin ilk derece unsurları anayasamıza göre kararların tüm organlarını bağlayan Anaysa Mahkemesinin kararlarını dahi uygulamamakta. Yürütme erki, anaysa hükümlerini hiçe saymakta ve bunlara aykırı davranmakta.
Ülkemiz suç örgütlerinin sığındığı ana liman haline getirilmiş, uluslararası uyuşturucu kaçakçılığının ana güzergahlarında ileri durumundayız. Sayısını dahi bilmediğimiz kaçak göçmenler bir demokratik işgal küvetinin işgali kapsamında şehirlerimizde dolaşmakta suç işlemekte, nüfus yapımızın sıhhatine ve ülkemizin geleceğini tehlikeye atmakta. Bugün gençlerimiz işsizlik nedeni ile yurt dışında yaşamaktan başka çıkar yol bulamıyor. Meslek sahibi gençlerimizin dahi Avrupa’da vasıfsız işçi olarak çalışmayı kabul eden günlerden geçiyoruz. Avukatlık, doktorluk, mühendislik ve bunun gibi akademik meslekler bilerek ve isteyerek her geçen gün itibarsızlaştırılmakta. Aydın ve fikir sahibi insanlar bir gücünü nasıl elde ederse etmiş olursa olsun güçlü olan parayı nereden nasıl temin etmiş olursa olsun para sahibi özendirilmekte ve övülmekte, toplum topyekûn bir yozlaşma içerisinde.
Cahil bırakılmış gençler memlekete faydalı insanlar olmayı değil, nasıl ve ne yoldan olursa olsun hızlıca zengin olmayı hayal etmekte. Liyakat artışı bir kenara atılmış, işinizi ne kadar iyi yapabildiğiniz değil, hangi cemaate hangi tarikata mensup olduğu dönemde artık. Çocuklarımız gerici tarikat ve cemaatlerin insafına bırakılmış, toplum kamplara bilerek ayrılmış, yurttaşlar ağır ekonomik koşullar altında ezilmekte.
Bir yanda günü gününe servet yığanlar varken, diğer yanda derin yoksulluk içerisinde kıvranan ve bunalan vatandaş kitleleri mevcut. Bugüne kadar hiç ayakkabı almadığı için çocuğunun ayakkabı numarasını dahi bilmeyen anneler, diğer yanda ise ayakkabı istifleyenler var. İnsan hakları kâğıt üzerinde kalmış, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) devletimiz aleyhinde her gün ihlal kararları vermekte. Kadına yönelik şiddet hiç olmadığı kadar şiddetli ve yüksek. Sokaklarda masum hayvanları öldürenler elbette insana kadına ve çocuğa acımamakta. Ormanlarımız yer altı yer üstü kaynaklarımız aç gözcülükle talan edilmekte. Barolara, Tabip odalarına, akademik örgütlerine baskılar her geçen gün artmakta. Adalet çeşitli borsalarda satılığa çıkartılmış. Milletimizin temel nitelikleri tehdit altında.
Maarif modeli adı altında geleceğimiz olan çocuklarımız laik ve bilimsel eğitimden uzaklaştırılıyor. Daha fazla felsefe daha fazla matematik, daha fazla coğrafya eğitimi alması gereken öğrencilerimiz manevi danışman adı altında imamların eline bırakılmakta. Milli Eğitim Bakanı tarikat ve cemaatleri “faydalı sivil toplum kuruluşları olarak gördüğünü meclis kürsüsünden açıklamakta beis görmüyor. Böylece toplum bir bataklı içerisinde çırpınıyor. Bizler bu bataklıktan çıkış yollarının demokrasiden laiklikten sosyal adaletin sağlanmasından liyakatin tesis edilmesinden yeniden Atatürk Cumhuriyetinin tesislerinin yeniden kurulmasını düşünmesini düşünen insanlar olarak toplandık. İşte nasıl bir bataklık içerisinde bocaladığımızı konuklarımızdan dinleyeceğiz. Bunlar bu yozlaşmış düzenin tekerine çomak sokan insanlar. Kimin ne kadar paraya, hangi koltuğa sahip olduğuna bakmadan tehditler ve gözdağlarına karşın, bu çarpık düzen egemenlerinin ipini pazara çıkarıyorlar. Konuklarımız gazetelerde yazıkları yazılar ve kitapları ile bu bataklığı göstermekteler. Onlar bu bataklığı iyi tanıyorlar, bu yüzden bu bataklığı oradaki ışığın nasıl olacağını konuşacağız”.
Panelistlerden ilk konuşmacı olarak ADD Genel Başkanı Dr. Mustafa Hüsnü Bozkurt konuşmasına başlamadan önce paneli yürütücü Ali Dokuzlu “bu bataklıktan sizce nasıl çıkacağız” diye sordu, M. Hüsnü Bozkurt şu konuşmayı yaptı:

“Burada bulunan ve dışarıda bulunanlar hepimiz nasıl bir batağın içinde bulunduğumuzu yaşayarak görüyorlar ve toplumun çok az kısmı mevcut iktidarın dağıttıklarından nemalanan bir kesim önce bu düzenin devamını istiyor ama, toplumun çok uzun çoğunluğunun bu bataklıkta çırpınmakta olduğunu biz üç yıldır 200 ün üzerindeki şubemizle o yerlerde bu tür panellerle toplantılarla yurttaşlarımıza ulaştığımızda tespit ediyoruz. Bütün bu dolaşmalarımızda Kars’tan Doğu Bayazıt’a, Elâzığ’dan Urfa’ya, Artvin’den Sinop’a, Edirne’den Ardahan’a, Muğla’dan Hakkari’ye kadar bütün dolaşmalarımızda 60 kadar ile gittik, şunu gördük milletimizin en az yüzde 70’i 75’i Atatürk’e bağlı, Cumhuriyete bağlı, laikliğe bağlı ve Atatürk Milliyetçiliğine gönülden bağlı insanlar. Hangi partiye oy vermiş vermemiş ayrı, o kesimde Atatürk deyince akan sular duruyor.
Bu böyle de biz niye önce Demokrat Partisi, sonra AP, sonra ANAP, sonra AKP partisi diye devam eden bu sağ iktidarların elinde bir bataklığın içinde neden çırpınıyoruz?
Bu ülkenin Atatürkçü Kemalist 70 yıldır bu ülkede bütün izimler herkese ezberletildi, ama Kemalizm bilinçli olarak unutturulmaya çalışıldı. Kemalizm’e bir sürü yaftalar yapıştırılmaya çalışıldı, Kemalizm ve Atatürk Milliyetçiliği yani ırka soya kana bağlı değil, coğrafyaya kültüre ve ortak yaşam arzusuna bağlı değil. Kesinlikle laik Cumhuriyete bağlı hayatının merkeze koyan bu kadar insan varken neden böyle. Çünkü bu devranı sayan siyaset maalesef çok uzun yıllardır, hele son 20-25 yıldır bir türlü kendi iç tartışmalarından kendi kavgalarından aşınma toplumun önüne güçlü bir iktidar alternatifi olarak çıkmayı becermiyor sıkıntı burada. Eğer toplumun önüne doğru lideri, doğru yol haritasını, doğru kadroları koyabilirsek hiçbir problemi yoktur.
30 Ekim 1918 de Mondros Mütarekesi imzalandı ve Osmanlı Devleti imparatorluğu fiilen ömrünü tamamladı. Evet İstanbul’da bir padişah ve onun bir hükümeti vardı ama padişah Cuma selamlığına bile Amiral Caltrof’un izniyle ve silahlarında mermi olmayan gösteri için orda olan askerlerle çıkabiliyordu. Hükümete kimlerin bakan olacağı işgal kuvvetlerinin onayından geçiyordu. Böyle bir durumda Mustafa Kemal diye 38 yaşında bir paşa dört sene önce Çanakkale’de Anafartalar Kahramanı olarak milletin gönlünde yer etmiş bir asker, “ya ben İstanbul’da otuyum da padişahın kızıyla evleneyim saraya damat olayım” diye düşünmemiş, kendi görev emrini kendi yazdırarak kendi göre aldı, 9. cu Ordu Müfettişi olarak bir vapura bindi, elinde İngiliz işgal komiserinin verdiği izin belgesiyle çıktı İstanbul’dan ve üç gün sonra 19 Mayıs’ta Samsun’a vardı. 16 Mayıs’ta yola çıkarken bir gün önce İzmir’de, daha önce güney Fransa tarafından, Antalya Konya Likya bölgesi İtalya tarafından, Karadeniz bölgesi Pontus çeteleri Ermeni çeteleri ve Doğu Anadolu’nun bir kısmı Ruslar bir kısmı İngilizler tarafından merkez payitaht İngiliz, Fransız ve İtalyan komiserleri tarafından ele geçirilmişti, işgal edilişti, Mustafa Kemal Atatürk’ün Gençliğe hitabesinde “aziz vatanın her köşesi bilfiil işgal edilmiş…iken “yav ben İstanbul’da oturuyum da gazeteye bir demeç vereyim” vb demedi, çıktı orda 50 gün sonra askerlik görevinden ayrılmak zorunda bıraktırıldı, bir yıl sonra boynuna idam fermanı takıldı. Ama bu Mustafa Kemal denilen Selanikli yetim 19 ayda Anadolu’yu karış karış gezerek yeni bir tarz siyaset biçimi oluşturdu, tekkeleriyle, Alevi dedeleriyle, Kürt aşiret önderleriyle, Toros beyleriyle, Anadolu’nun Türkmen boylarının beyleriyle, sığırtmaçlarla, eşrafla, iş insanlarıyla karış karış Anadolu’yu gezdi. 19 ay görüşe görüşe en sonunda Erzurum Kongresiyle Doğuya topladı, Sivas Kongresinde Türkiye’nin her yerindeki Müdafaa Hukuk ve Reddi İlhak cemiyetlerini bir araya getirerek Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyetini oluşturdu, 23 Nisan 1920 de TBMM açıldı. TBMM Ankara’ya ulaşabilen sadece 115 milletvekiliyle açıldı. Sivas Kongresinin toplandığı 4 Eylül 1919 da salonda sadece 19 delege vardı. İstanbul delegelerinin gelmesiyle 48’e yükseldi. Erzurum Kongresi doğudaki altı ilden gelen ve Erzurumlu olan 56 delegeyle toplandı. O insanlar Erzurum’dan Sivas’tan, Ankara’dan bütün dünyaya M. Kemal Atatürk önderliğinde “biz bu zilleti bu işgali kabul etmiyoruz sizinle savaşacağız” dediler. Bunu söyleten Adam önce İstanbul’da sonra 19 ay Anadolu’da dolaşıp herkesle görüşerek milletin azim ve kararını harekete geçiren Mustafa Kemal’dir. Mustafa Kemal durduk yerde Atatürk olmadı. Osmanlının onlarca paşası vardı, birisi Samsun’a çıkıyor, 4-5 kişi ona yardım etti, o yardım edenler de sonradan yolarını ayırdı.
Bizim Millî Mücadele tarihimiz aynı zamanda bir ihanetler, istibdatlar, isyanlar, yokluklar, yoksunluklar tarihidir. Sadece Sivas Kongresinin toplanabilmesi için İstanbul hükümetinin ve İngilizlerin görevlendirdiği Elâzığ valisi ile Malatya valisinin o eylemini boşa çıkarmak için kelle koltukta bir tane Kılıç Ali diye bir adam onlarla çarpışmıştır. Bu düzenli ordu 1921 yılının aralık sonunda ancak 35-40 kişiyle ordu toplanabilmiştir çünkü bütün ordular dağıtılmış, bize sadece iki kolordu kalmıştı. Biri Erzurum’daki kolordu, Ankara’daki kolordu, bir iki de mürettep tümen doğru dürüst silah yok o ordu kuruldu. Ocak ve Nisan 1921 de Yunan hücumunu durdurdu, 1. Ve 2. İnönü’de.  Sonra Eskişehir Kütahya muharebelerinde hazırlanırken, Yunan hücumu devam ederken, yine padişah denilen hain ve onun hükümeti ve işgal kuvvetlerinin kışkırtması organizasyonu ve verdiği paralarla 20 ayrı yerde isyan çıkarıldı. Bunun en önemlilerinden biri Bozok Yozgat isyanıdır, Gerede, Bolu, Konya isyanlarıdır. Bu isyanları bastırmak için kuvvet kaydırıldığından Kütahya Eskişehir muharebelerinde başarılı olamadık ve Mustafa Kemal orduyu yüz km geriye çekti, Polatlı önlerine geldik.
Nasıl bir ortamdayız, vatandaş olarak neden bu ortamdayız. Emperyalizm 300 yıl sömürdüğü petrol coğrafyasında antiemperyalist laik bir cumhuriyetin yaşamasını istemiyor, kurulmasına engel olmak istedi başaramadı, kurulduktan sonra sadece Mustafa Kemal’e düzenlenmiş tarihe geçmiş 16-17 suikast vardır. En önemlisi İzmir suikastıdır ve maalesef o İzmir suikastında Millî Mücadeleyi beraber başlattığı bazı arkadaşlarının dahli vardır. Dolayısıyla bu ihanetler tuzaklar, işgaller, yokluklar, yoksulluklar böyle bir günde unutabileceğimiz şeyler değil. Bütün bu yokluklar içinde “ordu yok” dediler “kurulur” dedi, “para yok” dediler “bulunur” dedi, “düşman çok” “yenilir” dedi, “hain çok” “yenilir” dedi. Üç yıl üç ay 28 gün sonra İzmir’den hem emperyalistler hem de işbirlikçileri olan hainler denize döküldü. 11 Ekim geliyor Mudanya mütarekesi zafer tescil edildi, oradan Lozan’a gidildi, oradan 29 Ekim 1923’e ulaşıldı, Cumhuriyet kurulmadı, Cumhuriyet daha Mustafa Kemal Havza tamimini  yayınladığı zaman vardı, Amasya tamimini yayınladığı zaman vardı, Erzurum Kongre kararları bir Cumhuriyet kararlarıdır, Sivas Kongre kararları bir Cumhuriyet kararlarıdır, TBMM açılırken “hakimiyet milletindir” lafı, biz bu Mecliste padişah iradesiyle değil, padişah kulu olarak değil, Türk milletinin birer ferdi olarak milletin bağımsızlığı için savaşacağız demektir ki bunlar da Cumhuriyetin tanımıdır.

1923 Cumhuriyet kuruldu, Mustafa Kemal Paşa başbakan atamak istediği İsmet Paşa’ya yazdığı bir mektubu var, “İsmet bak savaşı kazandık ama asıl savaş şimdi başlıyor, işte şunlar şunlar yok, Cumhuriyetin devraldığı bütün ortaokul, lise, üniversite öğrencilerin sayısı 238 bin genç okuyor başka yok. 600 yıl alfabesinden yoksun bırakıldığı için cahil kalmış bir millet söz konusu. 300 yıl cepheden cepheye koşturulan yoksul bırakılmış bir millet söz konusu. 400 yıl boyunca “edrak-ı idrak” denilen yani idraksiz anlayışsız Türkler denilerek bizzat yöneticiler tarafından aşağılanmış bir millet var, o insanlar o Kemalist devrimciler Mustafa Kemal Atatürk’le aydınlanma devrimlerine giriştiler, önce 1924 3 Mart’ında Tevhid-i Tedrisat Yasası, Vakıflar Diyanet İşleri Genel Müdürlüğü ve Genel Kurmay Başkanlığı kurulduğu kararlar ve Hilafetin kaldırılmasını gerçekleştirdiler. Arkasından sadece 1924 de 34’e kadar dünyanın birçok Batı ülkesinden çok daha önce kadınını insan yerine koyarak, kadınına seçme seçilme hakkı vermek kaydıyla bütün aydınlanma devrimini yaptılar ve Anadolu insanına 600 yıl sonra çağ atlattılar. Bunları bu millet yaptı.
Onun için Anadolu’yu şübe şübe dolaşacağız, bunları anlatacağız, bu milletten ümit kesilmez, bu millet o yokluklar içinde Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra emperyalistlerin dayattığı ona yakın anlaşma vardır, o anlaşmalardan uygulanmayan bir tanesi var o da Sevr Antlaşmasıdır. 10 Ağustos 1920 Sevr Antlaşması İstanbul hükümeti tarafından onaylandığı Saltanat şurasında kanül edildiği zaman o Millet Meclisi o Sevr Antlaşmalarını imzalayanları da kabul edenleri de “vatan haini” ilan etmiştir. Bunlar vatan hainidir, Vahdettin de öyledir, Damat Ferit de öyledir, Mustafa Sabri de öyledir, Dürrizade Abdullah da öyledir diğerleri de.
Bütün bu süreci niye anlattım, burada bataklıktan nasıl çıkarız diyoruz, bataklıktan çıkmak için bataklığı tanımamız lazım, hepimiz filin tarifi gibi bir yerinden tutuyoruz, eğitim şöyle, sağlık böyle, dış politika şöyle, enerji politikası böyle eyvallah ekonomi şöyle hepsi tamam. Bunların hepsinin bir tane sebebi var emperyalizmin bu ülkeyle ilgili planlarını, emellerini farkına varmayarak bilerek ya da bilmeyerek o emellere kolaylık sağlayan hizmet eden bir enteljiyamız var, bir medyamız var / tabi bu arada Murad’ı ve Barış’ları tenzih ederim, lütfen bir alkışlayalım, salondan müthiş bir alkış koptu) bu genç kardeşler Uğur Mumcu gibi paramparça bir örnek önlerinde dururken bu derneğin kurucusu ruhu şad olsun devrim şehidi Muammer Aksoy, bu derneğin başkan yardımcısı Ahmet Taner Kışlalı, bu derneğin kurucusu Bahriye Üçok’un başına neler geldiklerini bildikleri halde neredeyse tek başlarına üç kişilik bir ordu gibi mücadele ediyorlar.

Ama şunu anlamalıyız, eğitim öyle olduğu için bu durumda değiliz, sağlık öyle olduğundan bu durumda değiliz, dış politika öyle olduğu için bu durumda değiliz, bizim Cumhurbaşkanımız Amerika’da istihsale uğradığı için burumda değiliz, hayır, enerji politikamız bu durumda olduğu için öyle değiliz, toprak altı ve toprak üstü kaynaklarımız talan edildiği için bu durumda değiliz, ırmaklarımız göllerimiz kurutulduğu için bu durumda değiliz, vatanımızın her yerinde ormanlarımız katledildiği için bu durumda değiliz, maden sahası açılarak inşalar doğasını çevresini kirlettiği için bu durumda değiliz. Bütün bunların sebebi bu yönetim anlayışı tam 70 yıldır devam ediyor. Mesele sadece AKP meselesi değildir, bu bir zihniyet meselesidir. Saidi Nursi’nin elini öpen, Ticcani Tarikatının lideri Kemal Pilaovlu’na gidip Gökçeada’da ziyaret edip Kuran hediye eden, ben Nakşibendi’yim diye meydan meydan dolaşıp şıpıdık terlik ayağında şortla askeri birlik denetleyen insanlarla geldik buraya. Öyle geldik bir günde gelmedik. Şimdi o zaman öyle bir cumhuriyetin yurttaşlarıyız ki arkadaşlar hiç birimizin ümitsiz olmaya hakkı yok. Hemen yarın gidip ADD ne kaydolmalarını rica ediyorum. Arkadaşlar lütfen bize güç verin (alkışlar). Buradaki temel sorun şudur, eğer yurttaşımıza gidebilirsek eğer anlatabilirsek inanın bana bu yangından mutlaka çıkacağız, asla ümitsiz değilim. Sadece şu var doğru liderlik, doğru kadro, doğru yol haritası. Doğru yol haritası Kemalizmin ışığında yeniden Atatürk Cumhuriyetini ihya etmek (alkışlar). Kemalizm yanlış adamlara pirim vermemektir. “Kemalizm faşizmdir, ırkçılıktır” diyenlere prim vermemektir.
Diyarbakır’ın bir köyünde bir kızcağızı öldürüyorlar, bir aydır katilini bulamayan bir devletten söz ediyoruz. 26 suç kaydı olan bir caniyi sokağa salıp 27 yaşındaki bir Türk polisini arkadaşının belinden çektiği tabancayla katleden bir aşağılık yaratıktan bahsediyoruz. Bu düzen Atatürk’ün kurduğu düzen falan değildir. Yeni Akit durmadan başlık atıyor, Kemalizm durmadan terörist üretiyor diyor. Dolayısıyla yalanları gerçekmiş gibi sunan bir medyamız var. Bir gün önce söylediğini bir gün sonra unutup tam tersini söyleyen bir yönetim anlayışı var ve buna karşı direnen çok ciddi bir halk var, bu halk direniyor, yalnız önüne düşecek bir Mustafa Kemal bekliyor. Mustafa Kemal bir daha gelmeyecek, burda duran herkes Mustafa Kemal olmak zorundadır, eğer bu ülkede çocuklarımız özgürce yaşasın çocuklarımız insanca muamele görsün, bizim ülkemiz yurt dışında itibarlı olsun, (Mustafa Kemal’in kurduğu Cumhuriyet dünyanın en itibarlı Cumhuriyeti idi) şimdi saray odalarında itibar aramaktan Amerika’da kamyon dolaştırıyoruz. Nev York sokaklarında kamyon gezdiriyoruz Amerika’nın da çok umurundaydı”. Alkışlar.
Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com

Özgür ÖZEL'in;  ne şekilde ve kimlerin yardımlarıyla genel başkan seçildiği hepimizin malumudur. 

Evet,  Özgür ÖZEL;  İMAMOĞLU  ve onun güçlü olduğu İstanbul CHP İl Örgütünün ve delegasyonunun etkin desteğini arkasına alarak,  CHP Genel Başkanı seçilmiştir. 

Bu nedenle,  Özgür ÖZEL,  adeta bir topal ördektir. 

İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı İMAMOĞLU'nun vesayeti altındadır. 

İBB İMAMOĞLU; itfaiye açılışında yaptığı son bir konuşasında, doğru bir iş yapmış olsa da, milletvekilleri ve  genel merkez yöneticileri dahil,  tüm partililere meydan okumuş,  ayağınızı denk alın konuşmalarınıza dikkat edin diyerek,  adeta fırça çekmiştir. 

İMAMOĞLU;  adeta,  CHP'nin genel başkanı gibi, parti içinde çok rahat at oynatabilmekte ve Özgür ÖZEL de tüm bunlara sesini çıkaramamaktadır, zira İMAMOĞLU'na gebedir, adeta onun emanetçisi görüntüsünü vermektedir. 

İMAMOĞLU; ülke çapındaki tüm kamuoyunun, çoğu devletten büyük olan İstanbul seçmeninin teveccühünü kazanmış olmanın desteğini  ve parti içindeki gücünü de bilerek, bunun sağladığı güven ve özveri ile Özgür ÖZEL'e rağmen, parti disiplinine aykırı olsa da,  çok rahat bir şekilde partiyi dizayn eden beyanlarda bulunabilmektedir. 

Biz, Özgür ÖZEL;  şu veya bu şekilde,  sonuç olarak CHP Genel Başkanlığını kazandıktan sonra yazdığımız bir yazıda,  haddimiz olmayarak,  Özgür ÖZEL'e tavsiyede bulunmuş ve özetle; çoğu kişi, sizi,  İMAMOĞLU'nun emanetçisi olarak görüyor, evet İMAMOĞLU'nun desteğini aldınız ama, dizginleri kaptırmayın genel başkan gibi davranarak bu imajı siliniz demiştik. 

Özgür ÖZEL; bunu pek başaramadı. Ayağının tozuyla, futbol kulüplerinden bir benzetmeyle,  kendisini, partinin maaşlı teknik direktörü ve YAVAŞ ile İMAMOĞLU'nu da forvet oyuncusu ilan etmiş ve daha dört senesi bulunan Cumhurbaşkanlığı seçiminde kendisinin aday olmayacağını, Cumhurbaşkanlığı adaylarını da penaltı atan futbolculara benzeterek,  penaltıyı bu iki forvet İMAMOĞLU veya YAVAŞ'ın atacağını, partinin cumhurbaşkanı adayının bu iki isimden birinin olacağını,  çok erken ilan ederek en büyük hatayı yapmıştır. 

Özgür ÖZEL; sanırım bu açıklamasıyla, bu iki isimden de,  aman benim genel başkanlığıma ilişmeyin benim genel başkanlıktan başka bir arzum ve isteğim yok, rahat olun,  siz aranızda Cumhurbaşkanı adaylığı için çekişin dedi,  adeta. 

O zaman Özgür ÖZEL'e sorarlar, kardeşim; sen,  maaşlı ve her zaman kulüp başkanı tarafından işine son verilebilen bir teknik direktörsen,  kulübün başkanı kim, sen kulüp başkanı, yani CHP'nin Genel Başkanı değil misin?

Genel başkana endeksli, ideoloji ve parti programının arka planda kaldığı, karizmatik liderlere bağımlı olan bu ülkenin siyasi tarihinde ve geleneklerinde,  seçimde birinci parti olan veya birinci parti olma ihtimali çok güçlü partilerin genel başkanları,  parlamenter sistemde Başbakan, bu yeni sistemde de Cumhurbaşkanı adayı olurlar. Bizde ve bizdeki gibi,  ideoloji ve programların öne çıkamadığı kurumsal olmayan,  kişilerin ve kimliklerin öne çıktığı politika yürüten ülkelerde hep böyle olmuştur. 

Özgür ÖZEL'in; seçimlere dört sene gibi uzun bir zamanın bulunduğu bir anda,  çok erken davranarak yaptığı bu taktik hata, CHP içinde bir kaynaşmaya ve YAVAŞ ile İMAMOĞLU taraftarları arasında açık ya da gizli bir çekişmeye neden olmuş ve bu durum partiye mutlaka büyük zararlar verecektir. 

ERDOĞAN da bu durumdan ve bölünmeden yararlanmak ve CHP'yi karıştırmak için elinden geleni yapacaktır. 

Bize sorarsanız, YAVAŞ ve İMAMOĞLU'nun sürekli tartışılan olası adaylıkları,  2023 seçimlerine nasıl zarar vermişse, bu iki ismin,  birlikte ve  çok önceden açıklanan adaylıkları da partiye ve seçimlere zarar verecektir. 

Çok geç kalınmıştır ama, yapılması gereken,  CHP'nin;  bu iki isme gebe olmaktan çıkarılması, partiyi bu iki isme indirgeyerek itibarsızlaştırmaktan, bu iki isimden başka partide Cumhurbaşkanı adayı olabilecek değerli insanların bulunmadığı, CHP'nin kadro kısırı olduğu görüntüsüne derhal son verilmeli, CHP; yetkili organları eliyle,  vakti geldiğinde,  o zamanın koşullarına göre, ülkemize layık ülke sorunlarının üstesinden gelecek değerli bir kişiyi Cumhurbaşkanı adayı gösterecektir. Bu kişi; YAVAŞ da olabilir, İMAMOĞLU da olabilir, genel başkan Özgür ÖZEL de olabilir veya bir başka değerli kişi de olabilir açıklaması,  kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

23/09/2024

Güner YİĞİTBAŞI

Hukukçu

Gericiler ve dinciler nasıl ezanın Türkçe okumasına, ana dilde ibadete karşı çıkıyordu iseler, Orta Çağ’da Hristiyanlar da İncil’in ana dile, herkesin kendi diline çevrilmesini istemiyorlardı. Çünkü Hristiyan din adamları devrin kralları ile birlikte din adına halkı sömürüyorlar, kendi refahları için saraylarında refah içinde yaşıyorlardı. İncil’in Latince ’den kendi dillerine çevrilmesini asla istemiyorlar, “günah” diye şiddetle karşı duruyorlardı. Çünkü İncil’in öğütleri emirleri başka, papazların söyledikleri farklı olduğundan, din adamları İncil’in çevrilerek gerçekleri halkın öğrenmesini istemiyorlar çevirmek isteyenleri “engizisyon mahkemesi” denilen din mahkemelerinde, (Müslümanlarda Şeriat mahkemeleri) cezalandırılıyorlardı. Gerek Hristiyanlıkta gerekse Müslümanlıkta kutsal kitapları olan İncil ve Kuran’ın böylece ana dile çevrilmesi kesinlikle istenmiyor, din adamları tarafından kutsal kitabın çevrilmesini “Allah’ın kelamı çevrilmesi günah” diyerek yasak konuyordu.
Özellikle Orta Çağda 1450 yılında matbaanın bulunması ile kitap basımı hızla artmaya başlarken, Rönesans ve dinde reformun aydınlatma çağını başlatmıştı. İncil hızla ülkelerin ana diline çevrilince Avrupa Hristiyanları baktılar ki, papazların halkı sömüren tavır ve öğütleri ile İncil’in söylediklerinin farklı olduğunu görünce toplum hızla uyanmaya aydınlanmaya başladı. Arkasından gelen matbaa, rönesans ve reform ivmesi sanayi devrimi ile Avrupa hızla ilerlemeye zenginleşmeye başladı. Burada İncil’i ilk kez Latinceden İngilizceye çeviren William Tyndale adlı bir Avrupalı aydının başına gelenleri almak istedik.
William Tyndale(1) (1484-1516) adlı bir Hristiyan İncil’i Latince’den İngilizceye çevirdiği için kilise tarafından aforoz(2) edilerek sapkın ilan edildi. Tyndale “papa devleti değil kiliseyi yönetsin” diyerek laik bir tutum sergiledi. İncil’in Latinceden başka bir dile çevrilmesi “din düşmanlığı” olarak damgalandı. Ancak onu sevenler ona “Allah’ın dilmacı” dediler. O, Allah’ın iletisi olan İncil’i İngilizceye çevirerek adeta Allah’a tercümanlık yapmakla nitelendirildi ve övgülendi. Ama kilise böyle düşünmüyordu. Kiliseye göre o, Allah’ın iletisini bozan bir kafirdi. Bu nedenle de yokluğunda yargılanıp hakkında ölüm cezası verildi. Daha sonra yakalanıp önce hapsedildi. Sonra da bir direğe bir direğe bağlanıp boğuldu. Ardından cesedi ateşe verilip yakıldı. Takvimler 6 Ekim 1536 yı gösteriyordu. Onu Allah adına öldürdüler. Kitabından alıntıladığım Cemil Kılıç şöyle soruyor, “peki, Allah bundan memnun olmuş muydu acaba”?
İşte böylece kutsal kitapların gerçek anlamda söylediklerinin anlaşılmasını istemeyen din sömürücüleri, kutsal kitabın herkesin anadiline çevrilmesine yüzyıllarca şiddetle karşı çıkmışlardı.
Avrupa’da sonunda zorla da olsa İncil her milletin diline çevrilince toplum uyanmaya aydınlanmaya başladı, laikliği özümseyerek şimdiki refaha ulaşıldı.
Orta çağ boyunca kilisenin-papazların Allah adına halka bilim adamlarına yaptıkları baskı ve zulümlerin, İncilin ana dile çevrilmesiyle azalmaya başladığı süreç içinde bilim ve uygarlık, kilisenin gücünü azaltmaya başladığı görülür. Kilisenin gücü azaldıkça da kendiliğinden laik anlayışın yayılmaya başladığı açıktır. Bugün Avrupa’nın Batı’nın bilim ve uygarlık alanında ulaştığı zenginlik Hristiyanlık nedeniyle değil, tam tersine Hıristiyan gericiliğine karşı Batılıların verdiği laiklik mücadelesi nedeniyledir. Öyleyse Batılılaşmayı çağdaşlaşmayı Hıristiyan dinine özenme olarak nitelemek çok yanlıştır. Kısaca Batılılaşma çağdaşlaşmanın özünde laiklik vardır, günümüzde bile dinin toplum bilim üzerindeki baskısı azaldıkça laik anlayışla toplumlar ileri gider.
Ne yazık ki, bütün Müslüman ülkelerde dinin bilim ve toplum üzerindeki baskısı kırılamadığı için, bütün Müslüman ülkelerde laiklik gelişememiş ve o toplumlar ülkeler çağın erişinde kalmışlardır. Günümüzde bile laik T.C. nin bütün anayasalarında laiklik yazılı olduğu halde, devletimiz üzerinde siyasal İslami partilerin laikliği özümsememeleri ve laikliğe özen göstermedikleri için dinin bilim ve sanat üzerindeki hurafeli dincilerin baskısı altındadır, yıllardır ülkemiz bunun sancısını çekmekte ve ileri gidememektedir. Dincilerin devlet ve toplum üzerindeki dinsel baskıları Batıdaki gibi kırılmadıkça yani laikliği özümsemedikçe asla ileri gidemeyiz. Kısaca çağdaşlaşmanın bilimde ileri gitmenin özün de laiklik vardır.
Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com

(1) İngiliz bir İncil bilgini ve dilbilimciydi. İncil'in büyük bir kısmını İngilizceye çevirmesiyle tanınır

(2) Aforoz, dinî bir topluluğa mensubiyetten mahrum etme ya da çıkarılma anlamında kullanılan dinî bir kınama şekli. Kelime tam olarak “herhangi bir kimseyi iletişimin, toplumun dışına çıkarma” anlamına gelir.

SULTANGAZİ İtfaiye hizmet binası açılışında konuşan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu: "Böylesi zor bir dönemde,  özellikle benim siyasi yol arkadaşlarıma,  özellikle CHP içerisinde siyaset yapan arkadaşlarıma ya da belediye başkanı olan,  meclis üyesi olan,  milletvekili olan,  partimizin üst yönetimine net olarak bir şeyi söylemek isterim.  Zaman,  önümüzdeki sürece dair en iyi şekilde hazırlanma zamanıdır.  Zaman,  milletin sorunlarını konuşmaya ve o sorunlara çözüm bulmayı bize emreden bir zamandır.  Zaman,  hele hele aynı odada,  aynı mekanda,  aynı çatı altında siyaset yapan insanların,  'Sen benim ayağıma bastın.  Sen benim koluma dokundun.  Ya da karnıma dirsek attın.  Yüzüme sert baktın' deme zamanı değildir.  Bununla uğraşa kim var ise,  benim yol arkadaşım da değildir.  Nokta" demiş. 

İMAMOĞLU'nun bu konuşmasını duyanlar, bu söz acaba kim ya da kimlere söylendi diye sorgulamaya, yorum yapmaya,  fikir beyan etmeye başladılar. 

Burada  asıl sorgulanması gereken husus,  bu sözlerin kim ya da kimlere söylendiği değil, bu sözlerin içerdiği anlamdır. 

İMAMOĞLU'nun sözleri; içeriği, söyleniş tarzı, üslubu ve yöneldiği kişi ve gruplar dikkate alınarak bir bütün halinde,  başından sonuna kadar değerlendirildiğinde, bu sözlerin,  CHP'nin bir neferi olan bir belediye başkanına ait sözler olamayacağı, benim siyasi yol arkadaşlarıma, CHP içinde siyaset yapan arkadaşlarıma, belediye başkanı olan , meclis üyesi olan , milletvekili olan, partimizin üst yönetimine diye başlayan bu sözlerin,  CHP'nin gerçek lideri olan bir kişiye ait olabileceğini kolaylıkla söyleyebiliriz. 

İMAMOĞLU'nun;  partinin genel başkanı dahil, partinin üst yönetimine de yönelik olarak söylediği bu sözlerine, CHP Genel Başkanı Özgür ÖZEL tarafından bir tepki gelmemiştir. 

Aslında;  İMAMOĞLU'nun bu sözlerinde, büyük bir gerçeklik payı vardır. 

Ancak; partinin seçilmiş genel başkanını da hedef alan bu sözler; ülkenin en büyük şehri de olsa,  İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanının boyunu aşan ve partinin gerçek anlamda fiili genel başkanı ve lideri benim,  ayağınızı denk alın, sizleri uyarıyorum anlamına gelmektedir, bize göre. 

CHP'nin en büyük ve çok sayıda delegesine sahip İstanbul İl Örgütüne hakim olduğu için Özgür ÖZEL'in CHP Genel Başkanlığına seçilmesinde büyük söz sahibi olan, parti içindeki değişim hamlesine öncülük eden  İMAMOĞLU; yerel seçim başarıları ve ülke çapında popüler siyasi kişiliğinin de farkındalığıyla,  kendisini, Özgür ÖZEL'in de üzerinde, CHP'nin gerçek lideri olarak gördüğünü, herkesin malumu olan bu gerçeği, kamuoyuna alenen ve açıkça ilan etmiştir.

21/09/2024

Güner YİĞİTBAŞI

Hukukçu

Seçkin sivil toplum örgütlerinden Sosyal Demokrasi Derneği’nin (SDD) düzenlediği Demokrasi ve Basın Özgürlüğü paneli Çankaya Belediyesi Yılmaz Güney salonunda 13.9.204 günü düzenlendi. Panele konuşmacı olarak kolaylaştırıcı Gazeteci Orhan Uğuroğlu’nun gözetiminde Fikret İlkiz, CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp, Mustafa Balbay konuşmacı olarak katıldılar.

Salonun yarısının bile doldurulamadığı bu etkinlikte üçüncü konuşmacı olarak Mustafa Balbay yaptığı konuşmada (özetle) şunları söyledi:

“Anayasa Mahkemesinin (AYM) Anayasaya aykırı olduğu bir ülkede anayasaya aykırı olduğunu kime söyleyeceğiz. Her şeyden önce ifade özgürlüğü basın özgürlüğü ile birlikte bu kavramlar geçmişten bugüne çok genişledi çok değişti. Ama olağanüstü bir baskı unsuru olmanın yanı sıra bize fırsatlar sunan unsurları da var. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesinde öğrenci iken gazetecilikle ilgili kelime şuydu, “yeryüzünde hiçbir şey bir önceki haber kadar bayat değildir”. Ama şimdi bırakın bir önceyi bir saatlik haber bayatlayabiliyor. Bazen bir arkadaş telefon ediyor bana, “şöyle bir şey olmuş duydun mu” ona oo yarım saati geçti yayınlayanı diyorum. Bir kere çok hızlı yayılıyor, hayatın bütün alanını etkileyen bir güç oldu medya, geçmişten daha yoğun daha etkili. Tabi bu alanın toplumsal önemi, mücadelelerdeki önemi itibariyle de ben birkaç dakika, Atatürk’ün basın özgürlüğünü belirten görüşünü biliyoruz ama bir basın mensubu gibi adeta mücadelesinden örnek vermek istiyorum.

Mütarekeden sonra İstanbul’a geliyor (Mustafa Kemal), ilk işi Minber diye gazete çıkarmak oluyor. Orada müstear adla baş yazı yazıyor. Kimse okumasa bile o yazıyı bir kişinin mutlaka okuyacağını biliyor. Kim olabilir, İngiliz işgal komiseri o okuyacak diye yazıyor.

Samsun’a çıkıyor, oradan en uzun kaldığı yer Sivas 108 gün kalıyor ve orda yine gelişinden bir süre sonra İradei Milliye diye bir gazete çıkarıyor. Çünkü o karaları aldık topluma anlatmazsak biz kendi kendimize almış oluruz. Sivas Kongresinin kararlarını halka ulaştırmak için bir gazete çıkarıyor.

Ankara’ya geliyor 27 Aralık’ta 10 Ocak’ta Hakimiyeti Milliye gazetesini çıkarıyor 15 gün geçmeden; bu sefer Anadolu’daki mücadelesini halka yaymak istiyor. 23 Nisan 1920 de Meclisi açacak ama ondan önce 6 Nisan 1920 de Anadolu Ajansını (AA) kuruyor. AA da yazıyor, “Türkiye’nin sesini bütün dünyaya duyuracak” diyor. Meclis açılmamış, Devlet örgütlenmemiş İstanbul İzmir işgal altında, Mustafa Kemal o mücadelesini duyurmanın en önemli unsurun basın olduğunu görüyor ve bu şekilde içinde yer alıyor. Nutuk’ta yaklaşık 785 kez telgrafçılardan söz ediyor. Neden, çünkü o devirde en önemli iletişim aracı telgraf ve “biz Kurtuluş Savaşını telgrafçılarla kazandık” diyor. Bugün de mücadele verilecekse, demokrasi korunacaksa, kurumlaşacaksa Türkiye demokratik bir ülke olacaksa basınla mücadele bunun en önemli unsuru. Bunun önemi siyasal mücadeledeki önemi basındır. 

Bunun en önemli nedeni Erdoğan, o yüzden hem kendi medyasını oluşturdu hem de kendi medya içerisinde bir yelpaze oluşturdu, İslamcı yelpaze, magazin yelpaze, ortada görünen yelpaze oluşturmuş oluyor. Hepsine bakın aynı yelpaze, birinin üzerinde Ebru Gündeş vardır, ötekinin başında Kuran’dan bir ayet vardır, ötekinin üstünde başka bir konu vardır. Başka mücadele şekli bu.

Tabi gazeteler bu şekilde olunca gazetecilerle ilgili de senin gibi düşünmeyene “terörist” ifadeyle başlayan bir algı, öyle bir terörist ilan etme ki, Silivri’de tutuklanmadan önce bana ilk sorulan soru şöyle idi, “Uğur Mumcu’yu öldüren örgüte üyesin olmadığını ispat et”. Bir vücut kimyasının bu kadar değişebileceğini insan bilmezdi, toparlamak bile sıkıntılı. İlk soru böyle, seni en hassas yerden vurma, iddia eden durum olmadık şeye ispata yönelik, iddiayı söylendiği zaman sana işkenceye de gerek yok, o kadar vahşileşti bu iktidardakiler.

Böylece benimle değilsen işkence, benimleyse başka şekilde abat olursun. 2000 yılların başında Yiğit Bulut ve Hulki Cevizoğlu beni bu iktidarla mücadelede pasif buldu. Sonradan anladım ki bunlar gerçekten aktifmiş. Gerçi bizim yerimiz yurdumuz belli ama o kadar, o günden bugüne ne kadar değiştiyse neler olduysa, nasıl bir ikna gücü kullanıldıysa şimdi başka bir şekilde sahnede yerlerini almış durumdalar. Bu da ipin iki ucu benim değilsen her türlü suçlamaya açıksın, eğer benimleysen her türlü fırsata her türlü milletvekilliğinden sarayın her yerine kadar yerin açık gibi bir tablo ile karşı karşıya kalıyoruz. Bu anlamda medya üzerinden basın diyoruz, medyanın gücü arttıkça daha etkin hale geldi. Hani nükleer kimyasal diyoruz, nerdeyse silahları görürüz. Bence en az onlar kadar etkili olan kitle imha silahları görürüz. Ama bir yanıyla en az onlar kadar etkili olan bir kitle imha silahları, yeni fikir yeni düşünce yapısı imal ediyor. Yeni bir adeta millet imal ediyoruz, işte bunun da en önemli unsuru medya medyanın unsuru, her yelpazeyi, her kesimi kendi kapsam alanına alçak şekilde örgütlemiş oluyorsunuz. Günümüzde medya gücü için bir anlamda geçmişte de geçerli idi, ama artık bugün artık net bir şekilde üreteceğimiz durum medya gücü yok, güçlerin medyası var. O medya gücünü daha etkin bir şekilde kullanabiliyoruz.

Burada geçmişteki toplumsal mücadelelerin unsurlarına baktığımızda, medya oralarda önemliydi, basın da önemliydi ama basın bugün artık daha bir etkili bir araç haline geldi. Zaten bu çağa iletişim çağı denmesi de anlatımı kolaylaştıran bir durumdur. İletişim çağının içindeyiz. Şimdi devrimci mücadelede propaganda örgüt ve siyasal İslam’ın mücadelesinin tevhit, cemaat, cihat, yani sözcükleri değiştirdiğinizde ilk ulaşma toplumu toplanma yerinde bir an önce bitirme o da belli bir medya gücüyle basın gücüyle olabiliyor. Bizler tabi İran İslam Devrimine genel anlamda İran Devrimi Humeyni rejimi dedik ama iletişim literatüründe Humeyni Rejimi İran dünyadaki ilk dijital devrimidir. Humeyni’nin kasetlerinin o dönemin aramızda pek çok ak saçlı gençler var. O devirde sıcak kasetler vardı ve onları sırf satan onları aldığımız ettiğimiz yerler vardı onlar kendi yapılarında örgütleyip o devrimi gerçekleştirdiler. Ulusal tabanın uluslararası desteği Humeyni’nin Paris’ten uçup gitmesi, Paris el Paris değil, öyle Paris, Humeyni rejiminin ülke dışında güçlendiği yer oldu. Humeyni Bursa’da kaldı oradan Paris’e gitti oradan İran’a geldi. Ama İlk dijital yolla gelmiş devrim lideri olarak kabul edilir.

Bugüne geldiğimizde hani Tramp’ın medya patronu olması herhalde çok tesadüf değil, İtalya’da uzun süre başbakan olan gidip gelen Berloski’nin de medya patronu olması herhalde tesadüf değil, başka ülkelerde de medya patronu olmayanlar bile belli bir medya gücünü ellerinde tutup o mücadelenin önemli gücü olarak kullanan kişiler.

Bizim ülkemizdeki somut örneklerden gelirsek şimdi en iyi gören Erdoğan gelir. O yüzden kendi medyasını kendi etrafında birebir kendine bağlı tam bağımlı yarı bağımlı medyayı dört yelpazede görmek istiyorlar onun ötesi yok. Özsaraycılar saray sempatizanları, “saraysız olmaz diyenler, şu dönem saraydan başka destekleyen yok” diyenler. Bunun her biri toplumda kendince bir başka kentli ifade etme şekli de var. Bu boyutunun yanı sıra ve bence kişi olarak iflah olmaz iyimserim de ama sadece içi boş insan değil bu, içinde bulunduğumuz çağ aynı zamanda iktidarı alan medya yoluyla toplumu etki altına alma, adeta medyokrasi diyeceğimiz bir rejimi kendi halkı içinde hapsetmek istiyor ama bir başka medyada medya gücünü elde etme etmek isteyenlerin de kolayca da ulaşabileceği bir fırsat sunma çağı. Örneğin şu anda bizi çeken arkadaşlar sosyal medyada on bin izleyicisi varsa on bin tirajlı medya sahibi. O yüzden hepimiz aktroller denen kurum rastgele bir durum değil. Örneğin şu an içinden geçen süreç itibariyle genel iktidar çevresinde yakın dönemde haber değeri olan bir durum, Mansur Yavaş’ı destekleyip Ekrem İmamoğlu’na soğuk bakanlar gibi bir aktrol oluşturuldu. Ekrem İmamoğlu’nu destekleyip Mahsur Yavaş’a soğuk bakanlar aktrol oluşturuldu. Böylece bunlar kendi aralarında çatışıyor gibi görünecekler bir anlamda CHP tabanında kendi içinde o sonra birbirine dönmesini sağlayacak medya çalışması. Bundan korkup saklayalı demek çözüm değil. O zaman bu gücü evet bunun demokrasi zemininde olması istemek hakkımız. O mücadeleyi vereceğiz, her birimiz de medya gücümüz olduğunu unutmamalıdır. İçimizde Sami Bey’in yüz paylaşımı varsa onların da binlerce paylaşımcısı olacak böylece sosyal medya gücü artacak bu gücü küçümsemeyin.

Bu günkü iktidar artık tutunacağı bir şey kalmadı, sadece “ben gidersem felaket olur, bir de yeni seçeneği yok başka bir şey veremez. Hakikaten bitti, somut olarak bitti, o zaman ne yapıyor, “yaparsa parti yapar” ne demek ben seçeneklerimi çürüteceğim demek, ben bozdum ben yaparım tekrar” demek. B unu en çok hangi güçle öne sürüyor, medya gücüyle. O zaman onu en az demokratik duruma getirmek, önemli olan da o gücü bilinçli bir şekilde kullanabilmek. Örneğin bir telefon TV nun kararını etkiliyor, bir yerlerden gelen.

Çağımızın kitle imha silahları dediğimiz medya gücü var, buna karşı her birimizin medya sahibi olabiliriz, bu çağ için üretilen bir tanım daha var iletişim. İletişim tamam, titreşim ben bir şey iletiyorum sayın Pınar öyle değil, diyor, ben öyle diyorum, böyle olmadığını ispatlıyor, yayıyor peşin konuşmuş oluyor. Bu da bu çağın fırsatı ya da kullanılabilecek unsurlarından biri. Karşılıklı olarak sadece iletmek değil olay, ilettiğinde oradan tepki aldın ama o tepkisini sade sana vermiyor. Tepkisini alenen duyurduğunda o kitlesine dönüyor. Öyle bir aynı zamanda fırsat da var, aynı yoldaki arkadaşları bu mücadelenin içine itmek gerekiyor. Çünkü iletişim başkanlığının o aktroller dediğimiz şu anda ölçüsünü tam da bilmiyoruz, farklı kanallardan bize ulaşan bilgi üç bin kadar maaşlı olan akroller olduğunu öğreniyoruz. Mesela iktidarı ağır eleştiren bir şey yazdım, dakika olmuyor 30 saniye sonra hemen mesaj geliyor “Silivri soğuktur”. Ağustosta yanacak değil aslında ama ilk böyle Silivrili olduk. Buna yakın çevremden bana “bu şeylere nasıl dayanıyorsun” diyorlar. İyi yaptığınızda mesaj daha sonra geliyor, gelirse o da. 

Şu anda basın özgürlüğünün bir başka boyutu da karmaşık bir kavram gibi ama şu, basın özgürlüğü bir kişinin fikrini ifade etme etmemesi için pek kullanılır. Örneğin bir arkadaşımız çok iyi bir ziraat mühendisi, bu kuraklığın gerçek nedenlerini iktidarın kaynaklarından olduğunu söyleyen bir demeç verdi, gazeteler de yayın organları da onu büyüttü. İktidarın yayın organları o demeci veren kişiye özel hayatından başlıyor, geçmişte şunu demişti, “alçak iyi dönmüş”. Bu sefer ne yapıyor, “ben konuşmayayım” diyor, orda basın özgürlüğü olsa bile anlamı yok artık. O basına bilgi veren kaynak kuruyor.

Şu anda gazetecilerin haber aldığı kaynaklarda şu anda aynı bir habersel kuraklık var küresel ısınma gibi habersel ısınma var. Biz bunu Cumhuriyet’te yaşıyoruz. Muhabir ama bütün kapılar duvar, haberi veren bile beş defa “benim adımı verme” diye uyarıyor. Basına giden haber kanallarını kestiğinizde dünyanın Türkçeyi en iyi kullanan olursa en iyi haberleri yapmak isteyen insan da olsa habere ulaşamayacağı için bilgiye ulaşması çok zor olacağı için ne oluyor bir şekilde toplum haberden yoksun kalmış oluyor.

Yine basının bugünün diliyle medyanın en temel tariflerinden biri halka haberi taze olanı bilgiyi vermek. Ama şimdi bugün medyanın görevi halka verilmesi gereken bilgiyi vermektir. Medya hala dünyada sorun güç büyüdü, AB merkezinde bile medya ön plandadır. 

Medya bu çağa adını veren güç haline geldi. Bütün insanlık tarihini dünyayı etkileyen üç büyük devrimi vardır, tarım devrimi, sanayi devrimi, iletişim devrimi. Biz şimdi iletişim devrimi içindeyiz. MÖ on bin yılında başlamış devrim, sonra 18. Yüzyılda Sanayi devrimi, şimdi 21. Yüzyılda iletişim devrin içindeyiz. Bugün yapay zekâ diye bir kavramı, bu gücü kullanan arkadaşlarım var. Örneğin diyorsun ki yapay zekaya “evladım basın özgürlüğü ile ilgili makale yaz” diyor. Basıyorsun düğmeye bir dakika sonra sana elli kaynaklı makale veriyor, cümleler de düzgün. Yapay zekanın ana konusu iletişim. Biz sanayi devrimini ıskaladık. Fatih Sultan Mehmet İstanbul’a girerken Gutenberg’ın matbaası da baskıya giriyordu. Oradaki devrimini ıskaladık hala onun sancılarını yaşıyoruz. Şimdi iletişim devriminin müşterisiyiz. Demokrasiyi inşa etmek için iletişimi medyayı hem yerinde kullanımı temiz kullanımı önemlidir”.

Konuşmalardan sonra karşılıklı sorularla panel sona erdi.

Cevat Kulaksız kulcevat 599@gmail.com

Seçkin sivil toplum örgütlerinden Sosyal Demokrasi Derneği’nin (SDD) düzenlediği Demokrasi ve Basın Özgürlüğü paneli Çankaya Belediyesi Yılmaz Güney salonunda 13.9.204 günü düzenlendi. Panele konuşmacı olarak kolaylaştırıcı Gazeteci Orhan Uğuroğlu’nun gözetiminde Fikret İlkiz, CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp, Mustafa Balbay konuşmacı olarak katıldılar.

Salonun yarısının bile doldurulamadığı bu etkinlikte ikinci konuşmacı olarak Okan Konuralp yaptığı konuşmada (özetle) şunları söyledi:

“Demokrasi ve basın özgürlüğü konusu için buradayız. AK Parti Türkiye’yi ne hale getirdi basın babında derseniz, bu konuda basın mücadelesinde Balbay örnektir. Hiç tartışmasız gazetecilik faaliyetinde yaşantısının bir bölümünü ceza evinde geçirmiştir.  Yayın yasağına itiraz eden etmesi olan gazetecileri mumla arıyoruz. İktidar basını da medyayı da belli bir noktaya getirdi, fakat bütün bu vahametin içerisinde biz de sağlıklı bir şekilde mücadele verdik. Erdoğan’ın bu ülkeye yaptığı büyük kötülük herkesi vasatta birleştirmek, herkesi de kendine benzetme aynı zamanda. Bizim de gazetecilerimi, şimdi buradan bir korunmayla çıkmamız gerekiyor. Bir kanser gibi düşünün bu iktidarı yendiğimiz bu iktidarı uzaklaştırdığımız zaman, o hastalık bir süre daha devam edecek, bu hastalığı iktidarsız da yenmemiz lazım.

Bunları da göz ardı etmeksizin meseleye soğukkanlı bakmamız gerekiyor. Daha kararlı daha özgür bir yaşayış meslek örgütleriyle, bunun çabasında olan meslek örgütlerini desteklemeye ihtiyacımız var. Yeri geldiğinde birbirimizin yüzlerine karşı yanlışları ifade ettik mi düzlüğe çıkarız. Kamuoyu ile birlikte, kamuoyunu yanlış yönlendiren gazete ya da gazeteciler de bizim mahallemizde yaşayanlarla bunlara karşı da yanlış yöne yönlendirmemeliyiz. Kırmızı Pazartesi gibi kendi pazartesilerimizi yaşamamamız lazım. Kim hata yaptıysa kimin yanlışı varsa, bu mesleğin evrensel ilkelerine, kriterlerine aykırı olarak kim davranıyorsa onlara da “sen de yanlış yapıyorsun” demeliyiz. Türkiye öyle bir ortamdan geçiyor ki bazen bunlara sıra gelmeyebilir. Ama şimdiki Ak Parti çevresindeki sorunlar o kadar ağırken bir de onunla mı ilgileneceğiz denilebilir. Elbette gazeteciler olarak basın özgürlüğünün evrensel kriterlerine uygun olarak aynı zamanda basın özgürlüğünün, ifade özgürlüğünüm evrensel kriterlerine uymak gerekir. Baskılara karşı mücadele etmeliyiz elbette, mu haklı mücadelede geri durmamalıyız, halk bizim aracılığımızla haber alma hakkını kullanır. Yoksa bu hakkın kullanılmış olduğu üzerine gelmiş gölgeye karşı kararlılıkla mücadele etmeliyiz. Türkiye basını böyle kakofoni tavırda olmaması lazım, soğukkanlı olarak aynı baskılara karşı durmamız lazım.

Basın üzerinde siyasi baskılar ve ağır sansür var, sol medya üzerinde yasaklar ya da dezenformasyon diye kurulan bir kurumla bizzat deformasyonun merkezi olması, ya da iletişim sosyal medya üzerindeki baskılar, deformasyon merkezi diye kurulan iletişin başkanlığı, Radyo Televizyon Üst kurulunun bugünkü hali. RTÜ çok iyi niyetle 1990 larda kurulan bir kanun, RTÜ kurulu üyesiyken de katıldığım toplantılarda ifade ettiğim gibi, siyasi partilere tanınan kontenjan ne demek, radyo televizyon kurulunu üyelerini denetleyecek kurulun üyelerini siyasi partilerin üzerinde medya yoluyla baskı yaratması gereken bizleri denetleyecek kişileri bizlerin siyasi partilere tanınan bir kontenjan RTÜK üyeleri. Niye, ne gereği var, en kötü durumda meslek öğretsin, iletişim fakülteleri istesin hukuk fakülteleri denetlesin, radyo televizyon sahiplerini seçsin, radyo televizyon sahipleri derneği seçsin, reklamlar birliği seçsin, neden, neden siyasi partiler. 90 lı yıllarda böyle öngörülmemiş, son derece iyi niyetle yapılmış bir kurum, ama bugün geldiğimiz durum RTÜ kurulunun üye yapısını mevut siyasi partiler niye yapsın.

Her şeye rağmen milyarlarca yatırım yapmış bir medya organı var ve kamuoyu oluşturamıyor. Ülkenin gündemine evrensel değerlere uymayan kamuoyu oluşturan bir medya gücü var. Şimdi geldikleri nokta biz beceremiyoruz onlar da beceremesin. AK Parti iktidarı medya babında gelmiş olduğu nokta, çok kötü ve hızla içe doğru çöküyorlar, biz o çöktüğü zaman biz şimdiden daha iyi bir medyayı oluşturmak için tartışmamız lazım, o güne hazırlanmamız lazım; sendikalarımızla, cemiyetlerimizle meslek örgütlerimizle, gazetecilerimizle medya kuruluşları arasındaki dayanışmayı kökleştirecek birtakım oluşumlarla birlikte o güne hazırlanmamız lazım. Ben o günün çok yakın olduğunu görüyorum, ilk seçimlerde birlikte tıpkı Ferdinand Basel’den bu yana iki sıfır dünya siyasi tarihine sosyal demokrasinin yeşerdiği ülkelere nasıl geldiyse, sosyal demokrasi tek başına ikinci dünya savaşına bile bir Avrupa’yı ve bu Avrupa’yı inşa ederken bütün dünyayı nasıl etkilediyse, bu gün bir sosyal devlet, sosyal devletle beraber basın özgürlüğü, ifade özgürlüğü bile dünya sosyal demokrasi tarihinin ve dünya sosyal demokrasi bir ülkü olarak hayatımızdaysa seçimlerle beraber olacak bir iktidar değişikliği ile sosyal demokrat yaşantının geleceğini ve bu gelme halinin hep beraber hazırlıklı olmamız gerektiğine inanıyorum.”

Soru ve katkılarla panelin bu bölümü sona erdi.

Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com

Seçkin sivil toplum örgütlerinden Sosyal Demokrasi Derneği’nin (SDD) düzenlediği Demokrasi ve Basın Özgürlüğü paneli Çankaya Belediyesi Yılmaz Güney salonunda 13.9.204 günü düzenlendi. Panele konuşmacı olarak kolaylaştırıcı Gazeteci Orhan Uğuroğlu’nun gözetiminde Fikret İlkiz, Okan Konuralp, Mustafa Balbay konuşmacı olarak katıldılar.
Salonun yarısının bile doldurulamadığı bu etkinlikte açılış konuşmasını yapan SDD Başkanı Sami Doğan yaptığı konuşmada (özetle) şunları söyledi:
“Devam etmekte olan Narin kızımızın dava süreci devam ederken, AKP iktidara geldikten sonra kadınları ve çocukları kamusal alandan toplumsal alandan çekip eve hapsetmek projesinin son noktasıdır. Bunu şiddetle kınıyoruz.
Basın özgürlüğü konusuna değinirken bu cinayeti ağdırtmak için orda zor şartlarda görev yapan Basın mensuplarının da tehdit edilmeleri de kınıyorum. Sonra Halk TV programcısı Murat Ağırel’in öldürülmesini mafyaya ihale edilmesini de hayretle üzüntü ile hukukun da ne noktaya getirilmesini de protesto ediyorum. Demokrasinin gelişip kuvvetlenmesi için basın özgürlüğü çok önemlidir. Demokrasinin yapı taşlarından olan basın özgürlüğünün hukuki ve siyasi boyutlarıyla tartışılacağı toplumsal adalet, ifade özgürlüğü, bağımsız medya gibi konular ele alınacağı bu panelin demokrasimizin geleceği açısından önemli bir km taşı olacağı açıktır. Tarafsız özgür bir basının varlığı güçlü bir demokrasinin göstergesidir. Demokrasi olmayan yerde farklı fikirlere hoşgörü olmayacağı için özgür düşünce de olamaz, basın özgürlüğü de olamaz, demokrasinin gelişmesinde basının rolü çok büyüktür, basın yol göstericidir.”
Kolaylaştırıcı Orhan Uğuroğlu da konuşmasında şunları söyledi:
“Olmayan demokraside olmayan basın özgürlüğü, olmayan anayasada böyle bir konunun seçilmesi oldukça manidar.

İlk konuşmacı Fikret İlkiz (1) konuşmasında şunları söyledi:
“Olmayan demokrasiden bahsedeceğim. Demokrasi tanımının açıklarken yeniden başlatmak gerekiyor. Yurttaşların geniş siyasal haklara sahip olduğu serbest ve adil seçimler sonucu hukuk kuralları içinde demokratik siyasal sistemdir. İktidarının gücünün sınırlandırılması tanımı demokrasinin bir anlamda da tamamlayıcısıdır.  Demokrasiyi tek başına tanımı yetmez, copça partilerle özgür seçimlerle tamamlayıcısıdır. Bunun yanında inanç özgürlüğü, siyasi çoğulculuk siyasi çoğulculuk içerisinde bir yarışma, insan hakları hemen hemen sayılıp bu anlamda demokrasi içerisinde tamamlayıcı bir unsur olarak kabul etmemiz gerekli olan tamamlayıcılardır. Özellikle düşünce ve eleştiri özgürlükleri, temel hak ve özgürlüklere devletim müdahalenin sınıflandırılması ve hukuk devleti ilkesi şiar hemen hemen ilk akla gelen kavramlardır. Bütün bu anlatımlarla hukuk yoktur demokrasi de yoktur. Yargısal denetim de yok, yargısal denetim neden önemlidir. Demokratik mekanizmaların işleyişinde ve devletin sınırlandırılmasında yargının çok önemli bir görevi vardır. Bu görev yerine gelirse çoğunluk yani demokraside iktidarın sınırlandırılmasında yani siyasal iktidarın sınırlandırılması önem taşır. “Demokrasi iktidar kullanma tekniğidir”. İktidarı kullanmak demokrasi sayesinde olabilir.
Hukukun yeri nedir? Bir insan hakları meselesi ile karşı karşıyayız, daha doğrusu mesele değil, insan haklarının hukuk üretmesi gerekiyor. Eğer insan hakları hukuk üretirse o devlette demokrasi, o devlette hukuk devleti sayılabilir. İnsan hakları bakımından devresi hukuk veya az devlet çok hukuk, az devlet çık hukuk gibi kavramları tartışırsak o zaman hukuk vardır. Her zaman için hukukun var olduğu kabul edilmektedir, hukuk üstüne yeniden tartışmalar yapılmaktadır.
Yönetilebilir demokrasi, yani demokrasi sayesinde yönetilebilir demokrasi üzerinde düşünmemiz lazımdır. İspanyollar 1958 yılında özellikle anayasalarında demokrasiye haklara sahip olma hakkı olduğu yerlerde vardır, yani anayasa diyor ki eğer haklara sahip olan insanları hukukla korunuyorsa orda demokrasi vardır. İnsan hakları hukukuyla giderek günümüzde fert merkezli değer yargılarının hüküm sürmeye başladığı bir dönem başlamıştır. Bizde de Anayasa Mahkemesinin bazı kararlarına bakacak olursanız ta 1985 1986 ve 87 yıllarında demokrasi tarifleriyle birlikte özellikle Türkiye’deki demokrasilerin ne olduğunu anlatmaya çalışmaktadır.

Anayasa tek başına bir anaysa değildir, anayasanın özellikle başlangıç bölümü hürriyetçi anayasayı hürriyetçi anayasa dedikleri yerler anayasanın başlangıç kısımlarını tarif eden standart bir demokrasi önermektedir. Bu aynı zamanda sınırlandırmadır, en azından hukuk ve demokrasi dediğimiz standart olarak demokratik toplum tezini benimseyen bir Anayasa Mahkemesi ile karşı karşıyayız. Demokrasiler aslında temel hak ve özgürlüklerin en geniş ölçüde sağlandığı, yetmez ayrıca güvenliği altına alındığı bir sistemdir. Çağdaş Batı demokrasilerde hepimizin katılımcılığa ihtiyacı vardır. Kamu yararına bu işleri gerçekleştirirken yoksa o zaman demokrasi katılımcılığına hepinizin katılmasına ihtiyacı vardır. Eğer bireyler ve toplumun kamu işlerinde kamu yararına bütün bu işleri gerçekleştirirken yoksa o zaman demokraside katılımcılıkta gerçekleşmemiş demektir. O yüzdendir ki bazen önemli Anayasa Mahkemesi kararlarında mücadeleci anayasa gibi tanımlara ve bazen de mücadeleci gibi tanımlara rastlanır. Özellikle 1982 Anayasasının benimsediği klasik demokratik toplum düzeni gerektirerek aslında bizde çelişkili olarak karşımıza çıkan ve yargı kararlarına karşı hukukta kendisini çelişkili olarak gösteren en önemli tartışmaları yaratır.
1986 yılının Ekim ayında serbest bölgeler ve serbest bölge kanunları gündeme geldiği zaman şöyle bir düzenleme gerçekleşmişti: On yıllık süreyle serbest bölgede grev yapılamaz”. Şimdi eğer böyle bir kanun çıkartırsanız bu kanunun bir sınırlandırma getirdiğini, yani grev hakkına toplu iş sözleşmesi hakkına karşı grev silahının kullanılmasına karşı çıkan bir kanundur. Anayasa Mahkemesi (AYM) 1986 yılının Ekim ayındaki kararında dedi ki, “demokratik toplum düzeni olarak baktığımız zaman bu anlamdaki özgürlük kısıtlamasını uygun görmüyorum” dedi. Yani bir başka deyişle özgürlüğün sağlanabilmesi için bir anlamda sınırlandırma yapılmasını uygun görmüyorum dedi. Bir ay sonra Kasım ayında bu kez AYM özgürlüklerin esas olduğunu kabul eder. Buna karşılık sınırlandırmanın istisna olduğunu kabul eden bir düzenleme yaptı ve dedi ki, “eğer demokrasiden söz ediyorsak, eğer demokrasiyle ilgili olarak bir arayış içerisinde isek bunu doğruluk kanalıyla yapacaksak o zaman şöyle bir karar imza attı: “Klasik demokrasiler temel hak ve özgürlüklerin en geniş ölçüde sağlığın güvenç altına aldığı rejimlerdir”. Kişinin sahip olduğu dokunulmaz, vazgeçilmez, devredilmez temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunulup tüm dokunulmaz hale getiren kısıtlamalar demokratik toplum düzeni gerekleriyle uyum içinde sayılamaz. Yani demokratik toplum düzeni diyorsan demokratik toplum içerisinde temel hak ve özgürlüklerden bahsediyorsanız, özgürlüklerin kullanılmasından bahsediyorsanız sınırlandırmanızı minimuma indirmek zorundasınız dedi. Bir Kasım 1986 da yaklaşık ilk kararından bir ay sonra verdiği kararlardan birisi. Sadece özgürlük yetmiyor, dedi.
Özgürlük veya özgürlükçü olmak yanında hukuk devleti olmak ve kişiyi ön planda tutmak da aynı işin ögelerindendir. Klasik demokrasi diyorsanız o zaman sizin karşınıza çıkacak olan özgürlükçü olmak yeterli değildir. Yanında ayrıca ve özgürlüklerin kişiyi ön planda tutmak lazım. Ve Anayasanın ikinci maddesinde sınırlandırma dediğimiz andan itibaren bütün bu sınırlandırmaların tümü bu kez, Cumhuriyetin niteliklerine de uygun olmalıdır. Hukuk Anayasa, klasik demokrasi, özgürlükçü demokrasi, mücadeleci demokrasi gibi kavramları yan yana getirdiğinden itibaren özgürlüklerin yalnızca ne ölçüde kısıtlandığı değil, kısıtlamanın koşulları, nedeni, yöntemi kısıtlamaya karşı öngörülen kanun yolları bunların hepsi demokratik toplum düzeninin gereklerinin A B C si olarak bizim karşımızdadır. BU Anayasa meselesi değildir, bu kendi içerisinde evrensel hukuk mücadelesinin gereğidir, bildiği ilkelerdir. Özellikle özgürlüklerin bilimsel olduğu yani hukuk devletlerinde bütün anayasalar insan derisiyle kaplıdır. Aynı şekilde baktığı zaman bizdeki anayasaların ve anayasada yer alan bazı düzenlemelerin konumlanması güçlendirilmesi ya da güçlendirmeyle bağlantılı olmak üzere gerçekleştirmesi gerçekten önem taşımaktadır.

80 yıllık bir karar 80 yıllık bir karadan söz ederken ABD i Federal Yüksek Mahkemesinin bir kararından söz ediyorum, bu davada o zamanki özgürlükler demokrasi ile ya da sınırlandırma ölçütleriyle ilgili şunu söylüyor, yargı: Anayasal takım yıldızı içinde eğer sabit bir yıldız varsa o da hiçbir resmi makamın politikada milliyetçilikte millet ya da düşünce ile herhangi bir alanda tek doğrunun ne olacağını buyurma yetkisine haiz olmadığıdır ve 80 yıl önce bu konuyla ilgili olmak üzere kimin buyurma yetkisi varsa demokrasi ile ne ölçüde bağlaştığı daha doğrusu özgürlükler ve insan hakları hukukuyla ne ölçüde bağdaştığını mutlaka sorgulanması gerekir.
Günümüzde dünyada olup bitenler 11 Ekim 2008, bu tarihte Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinde hukuk işleri ve insan hakları komisyonu başkanı Avrupa komisyonuna bir mektup yazdı, yazdığı mektupta bir talepte bulundu, dedi ki “acaba yargı bağımsızlığı konusunda Avrupa standartları gibi ya da Avrupa insan hakları sözleşmesine bağlı standartlar bakımından nasıl bir yönlendirme yapılmalı ne yapmalı. Bunun üzerine komisyon iki ayrı rapor çıkardı. Bu rapor kabul edildi.
Bir yanda basın özgürlüğü bir yanda temel hak ve özgürlükler, insan haklarından kaynaklanan yapısıyla bir değerlendirme yaparken yargı bağımsızlığı da burada önemlidir. Venedik Komisyonu 2010 tarihinde kabul etmiş olduğu tespite göre yargı bağımsızlığının her nesnel kişilerin hak ve özgürlüklerine dair bağımsız hakimler tarafından karar verilmesi hakkında görünür olma gibi görünür bir unsur vardır. Bağımsız hakimler olmadan hak ve özgürlüklerin doğru ve hukuka uygun bir şekilde hayata geçirilmesi önemlidir. Budan hareketle yargı bağımsızlığının tek başına bir amaç olmadığı da söylenmelidir. Venedik Komisyonunun görüşüne göre kişi hak ve özgürlüklerin koruyucusu olmak ve demokrasinin ilkelerini yerine getirmekle görevlidirler. Raporun başlangıcında yapılan tespittir. Şimdi konumuzu açıklayan 14. Madde de şöyle yer alıyor: Adli süreçleri uygunsuz baskılardan korumak için yargı önündeki meselelerin tartışılması düşünülmesi, ancak bu yapılırken sınırlar özenle belirlenmeli ve bir yandan adli süreç, diğer yandan da basın özgürlüğü ile ilgili kamu yararını ilgilendiren konuların açıkça tartışılabilmesi ve özgürlüğü koruyacak uygun bir denge kurulmalı”.
Venedik Komisyonun kararlarına göre herhangi bir konuda yayın yasağı koymak yasaktır. Ancak bir hâkim kararıyla olur, yayın yasağına itiraz etmek gerekir. Ama bu gün yayın yasağına itiraz edecek gazetecileri mumla arasınız, yayın yasağına itiraz edecek avukatları gündüz vakti fenerle ararsınız.

(1) Fikret İlkiz 1950- İÜ Hukuk Fak. Mezunu halen İstanbul Barosuna kayıtlı avukat. Çeşitli kurum ve kuruluşlarda başkanlık yöneticilik yaptı.
Cevat Kulaksız kulcevat 599@gmail.com

AKP iktidarı tarafından uygulanmıyor ve kaale alınmıyor olabilir, ancak; iktidarın bu tutumu, bir devrim yasası olan ve yine uygulanmayan anayasanın 174 maddesinde yer alan” Anayasanın hiçbir hükmü,  Türk toplumunu çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne çıkarma ve Türkiye Cumhuriyetinin lâiklik niteliğini koruma amacını güden,  aşağıda gösterilen inkılâp kanunlarının,  Anayasanın halkoyu ile kabul edildiği tarihte yürürlükte bulunan hükümlerinin,  Anayasaya aykırı olduğu şeklinde anlaşılamaz ve yorumlanamaz” hükmüyle anayasanın koruması altında bulunan ve eğitim ve öğrenimi laik kılan Öğretim Birliği Yasası halen yürürlüktedir. 

AKP İktidarı tarafından fiilen uygulanmayan T. C. Anayasası ve bu anayasanın 4. maddesiyle değiştirilmesinin dahi teklif edilemeyeceği, Türkiye Cumhuriyetinin ATATÜRK milliyetçiliğine bağlı demokratik laik ve sosyal bir hukuk devleti olduğuna ilişkin 2.  maddesi hukuken halen yürürlüktedir. 

Partili Cumhurbaşkanının; göreve başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde namusu ve şerefi üzerine ettiği, anayasaya, hukukun üstünlüğüne,  demokrasiye,  ATATÜRK ilke ve inkılaplarına ve laik cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağına ilişkin anayasanın 103. maddesindeki yemin metni de;  halen hukuken yürüklükte olup, partili Cumhurbaşkanı göreve başlarken her seferinde bu yemini, namusu ve şerefi üzerine yapmıştır. 

Fiilen olmasa da hukuken yürüklükte olan Anayasa hükümlerine dayanarak kimsenin asla inkar edemeyeceği bu saptamaları yaptıktan sonra;  gelelim,  genç teğmenlerin bir ritüel olan ve mezuniyetlerinde bizzat devlet tarafından kendilerine hediye edilen ve her subayda bulunan kılıçlarını çekerek yaptıkları yemine.  

Genç Teğmenler mezuniyet töreninde yaptıkları eleştirilere maruz yeminlerinde ne demişler?

“Ant içeriz ki laik,  demokratik Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığına,  ülkenin bölünmez bütünlüğüne,  yüce Türk ulusunun namus ve şerefine,  aziz vatanın bir karış toprağına uzanacak eller karşısında bizi bulacak ve kılıçlarımız daima keskin ve hazır olacaktır.  Bizler Türk istikbalinin evlatlarıyız.  Şerefimizle doğduk,  şerefimizle yaşayacağız.  Şerefimizle öleceğiz.  Ne mutlu Türküm diyene!” 

Şeklinde yemin etmişler ve Mustafa Kemal'in Askerleriyiz” şeklinde slogan atmışlar. 

Teğmenlerin bu davranışlarının neresinde suç var? Allah’ınız aşkına. 

Fiilen uygulanmasa da hukuken yürüklükte olan anayasamıza göre; Türkiye Cumhuriyeti; 

Hukuken,  demokratik ve bağımsız değil mi?

Yüce Türk Ulusunun namus ve şerefine, 

Aziz vatanın bir karış toprağına uzanacak eller olursa, bu genç teğmenlerin de bir ferdi olduğu Türk Ulusu ve bu teğmenler,  sessiz mi kalacaklar, demokrasimizi bağımsızlığımızı, vatanımızı, namus ve şerefimizi elimizden alınız mı diyecekler, üç maymunu mu oynayacaklar? Bu mudur teğmenlerden istenen?

Evet genç teğmenler ve her yaştan tüm gençler; bu ülkenin kurucusu ve kurtarıcısı Aziz ATATÜRK'ün vasiyet niteliğindeki Gençliğe Hitabesinde belirttiği gibi, Türk istikbalinin evlatlarıdır. Hepsi şerefleriyle doğmuştur ve şerefleriyle de yaşayacaklardır. 

Evet;  Aziz ATATÜRK'ün sağlığında yaptığı konuşmalarını sonlandırırken sık sık tekrarladığı gibi,  “NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE”

Bu yeminden;  Atatürk'ün kurduğu ve ilkeleri anayasanın 2. maddesinde açıkça sayılan demokratik ve laik sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetine yönelik kötü emelleri olan, kim ya da kimlerse onlar ve ülkeler,  dahili ve harici laik ve demokratik Türkiye Cumhuriyeti düşmanları korksunlar. 

Genç Teğmenlerin yaptığı yemin nedeniyle; ATATÜRK ilke ve inkılaplarına,  Cumhuriyetin temel kurallarına ve kuruluş değerlerine, demokratik ve laik Türkiye Cumhuriyetine bağlı ve saygılı kişi ve kişiler ve dost ülkeler için, endişe edilecek bir durum yoktur asla. 

Kim ya da kimler ve hangi dış ülkeler;  genç teğmenlerin savundukları,  ATATÜRK ve onun ilke ve inkılaplarından, Cumhuriyetin temel değerlerinden ve laiklikten laik ve demokratik Türkiye Cumhuriyetinden korkup tedirgin olmuşlarsa,  vardır bir bildikleri demek ki. 

Ben bu ülkenin tarafsız Cumhurbaşkanı olsaydım, ATATÜRK'e ve demokratik ve laik Cumhuriyete bağlılık yemini yapan genç teğmenlerden asla gocunmaz,  bilakis gurur duyar,  tümünü huzuruma davet eder ve teker teker alınlarından öperdim. 

08. 09. 2024 

Güner YİĞİTBAŞI

Hukukçu

Fransız edibi Alfonse La Martini (1) ülkesine sunduğu raporda şöyle diyordu:
“Türkler canlı cansız bütün yaratıklarla barış içinde yaşıyor ister ağaçlar ister köpekler Tanrının yarattığı her şeye saygı gösteriyorlar. Hayvanseverlikleri bizde terk ettiren ya da bu zavallı türleri de kucaklıyor.
Köpeklerden korkan casuslarımız geceleri mahallelerde bekçilik yapan sokak köpekleri gerektiği gibi bilgi toplayamamakta bu soruna çözüm bulunamazsa yeterli istihbaratın toplanması mümkün görünmemektedir. İşte bu raporun üzerinden kısa bir süre geçmesinin ardından Fransız Doktor Reminger Talat Paşa’nın huzuruna çıkarak, “Batılılaşmak için bu sokak köpeklerinden kurtulmaları gerektiğini söyler. Hatta ekonomisi zor durumda olan Osmanlının bu köpekleri satarak binlerce Frank kazanmasına da aracılık” etmeyi teklif eder.
Nitekim turist adı altında İstanbul’a gelen bir İngiliz casusunun da sokak köpeğinden kaçarken yüksekten düşerek ölmesi üzerine İngiltere’nin ültimatom vermesini de fırsat bilerek köpekleri toplatma kararı alınır. Halk bu karar öfkelenir Hayırsız Ada’ya sürülmek üzere rıhtımda kafeslerle toplanılan köpekler gece yarısı sert delikanlıların yaptığı baskınla kurtarılsa da tekrar toplatılıp adaya sürgün edilirler. Köpeklerin adada açlıktan ölmeye başlamasının ardından Fransız Doktor Reminger ve onları satın alacak şirket bir anda ortadan kaybolur.
Tüm İstanbul geceleri adadan gelen köpek feryatları ile inlerken halk ayaklanarak sağ köpekleri tekrar İstanbul’a getirtir. Fatih Sultan Mehmet’le birlikte İstanbul’a giren sokak köpekleri Tanzimat dönemine kadar huzur içinde Osmanlı sokaklarında yaşamıştır.
İslam dinine göre evde köpek beslemek mekruh olduğundan halk da onlara sahip çıkardı. Tanzimat döneminde ortaya çıkan Batılılaşma hareketinde ikinci dalga Abdülmecit döneminde zuhur etmiş ve köpekler tekrar toplatılarak adaya sürülmüştür. Köpeklerin toplatılmasının ardından İstanbul’da sokaklar alevlere teslim olmuş, neredeyse yarısı yanmıştır. Halk bu yangının sokakları bekleyen ve yabancıları sokağa sokmayan köpeklerin toplatılması ile ortaya çıkan sabotaj ve köpeklerin ahı olarak değerlendirilmiş. Nitekim saray da sabotajcıların sokaklara elini kolunu sallayarak girdiğinden emin olmuş ve köpekleri geri getirmiştir. Bu kısa dönemde İngilizlerin ve Fransızların projelerinde hedef haline gelen sokak köpeklerinden 80 bine yakını telef olmuştur.
Abdülhamid’in tahta geçmesinden sonra sokak hayvanları daha bir nefes almıştır. Yüzyıllardır sokaklarımızda köpekler var olmuş ve her yer tatsız olaylar yaşanabilse de neticede bizimle uyum içerisinde yaşamışlardır.
Fakat son beş yıldır borç batağına saplanan belediyeler kısırlaştırma ve barınak faaliyetlerine yeteri kadar bütçe ayıramadıklarından sokak köpeklerin nüfusunda belirli bir artış ortaya çıkmıştır. Bu da beraberinde bası sorunları getirmiş olsa da ufak bir bütçe ayrılarak on binlerce veteriner hekimimizin eşliğinde kısa sürede üstesinden gelinmesi mümkündür. Bazı kurumlara kiralanan Auidilerin parasını bu hayvanları kısırlaştırmaya harcasaydınız emin olun daha büyük sevaba girerdiniz. Tepede oturanların bazıları bir sene yerli ve milli arabaya binseler sokakta kontrolsüz köpek nüfusu diye bir sorun kalmaz zaten. Son bir yılda halkı kutuplaştırma cabası içerisinde yürütülen sokak köpeği düşmanlığına alet olan Fransız Doktor Reminger’den ya da korkak İngiliz casuslarından farkı yoktur. Ne Tük kültüründe ne Osmanlı ne de Selçuklu kültüründe hayvanlara karşı böyle bir zulmün eseri yoktur. Sizin çıkmaya korkuyoruz dediğiniz sokaklarda elimizi kolumuzu sallayarak gezdiğimiz için yaptığınız şeyin bir propagandadan ibaret olduğunu da adımız gibi biliyoruz.
Sokak hayvanları için yapılması gereken belli, belediyeler ve hükümet ihmal ettiği görevi yerine getirecek ve bu hayvanların kısırlaştırılması ve barınaklara alınması konusunda bütçeyi ayıracaklar. Bunun başka yolu yok. Birileri belediyelerde akrabalarına üçer dörder maaş verecek, birileri de yarım kiloluk sakalıyla milyonluk Auidilere binecek diye bu hayvanlara ayrılacak bütçe ihmal edilemez, bu işin partisi falan da yok. Her parti bu işten sorumludur. Çocuklarımıza ve sokak hayvanlarımıza sahip çıkmak için iktidar ve belediyeler görevlerini getirmek zorundadır. Osmanlıdan bu yana kültürümüzde yer edilmiş bir hayvanın yok edilesini savunacak kadar yoldan çıkmayıp tek merkezden yönetilen kutuplaştırma politikalarına alet olmayı. İtlaf edilmesi gereken asıl varlık, görevini yerine getirmek yerine halkın bütçesini akrabalarına peşkeş çeken belediyecilik zihniyetidir. Son beş yıla kadar kontrol altında olan sokak hayvanın nüfusu Anadolu’nun şehirlerinde birdenbire neden artışa çıktı diye içten sorduğunuz gün gerçekten sizi dinleyebiliriz, çünkü bu hayvanlara ayrılan ödeneği parti teşkilatlarında çatır çatır yediler sen de fedai gibi propagandaya alet oluyorsun”.
Videodan alıntıdır.
Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com     

(1)Alphonse Marie Louis de Prat de Lamartine (Fransızca: [alfɔ̃s maʁi lwi dəpʁa də lamaʁtin] ; 21 Ekim 1790 - 28 Şubat 1869) [ 2 ] İkinci Cumhuriyet'in kurulmasında ve üç renkli bayrağın Fransa bayrağı olarak devam etmesinde etkili olan bir Fransız yazar, şair ve devlet adamıydı. Fransa’nın uzun yıllar İstanbul’da elçiliğini yaptığı için iki cilt Osmanlı Tarihi yazmış.

Sokak hayvanları için yapılması gereken belli, belediyeler ve hükümet ihmal ettiği görevi yerine getirecek ve bu hayvanların kısırlaştırılması ve barınaklara alınması konusunda bütçeyi ayıracaklar. Bunun başka yolu yok. Birileri belediyelerde akrabalarına üçer dörder maaş verecek, birileri de yarım kiloluk sakalıyla milyonluk Auidilere binecek diye bu hayvanlara ayrılacak bütçe ihmal edilemez, bu işin partisi falan da yok. Her parti bu işten sorumludur. Çocuklarımıza ve sokak hayvanlarımıza sahip çıkmak için iktidar ve belediyeler görevlerini getirmek zorundadır. Osmanlıdan bu yana kültürümüzde yer edilmiş bir hayvanın yok edilesini savunacak kadar yoldan çıkmayıp tek merkezden yönetilen kutuplaştırma politikalarına alet olmayı. İtlaf edilmesi gereken asıl varlık, görevini yerine getirmek yerine halkın bütçesini akrabalarına peşkeş çeken belediyecilik zihniyetidir. Son beş yıla kadar kontrol altında olan sokak hayvanın nüfusu Anadolu’nun şehirlerinde birdenbire neden artışa çıktı diye içten sorduğunuz gün gerçekten sizi dinleyebiliriz, çünkü bu hayvanlara ayrılan ödeneği parti teşkilatlarında çatır çatır yediler sen de fedai gibi propagandaya alet oluyorsun”.
Videodan alıntıdır.

Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com     

Seçkin halk ozanlarımızdan Mahzuni Şerif (1939-2002) Türk Halk Müziğimize değerli türküler eserler kazanmasına karşın, türkülerdeki anlamlı vurguları bahane eden baskılı iktidarlar onu susturmak için türküleri nedeniyle nice davalar açmışlar, zaman zaman Türküleri devlet radyo ve televizyonlarında yasaklanmış çileli bir ozanımızdır. Birçok yazarlarımız ve şairlerimiz düşünceleri, görüşleri yüzünden böyle mahkemelerde sürünmüşler, hapislerde yatmışlar fikir ve ifadeleri böylece engellenmiş, çile çekmişlerdir.

Bu yazımızda Mahzuni Şerif’in engelli oğlu ile ilgili bir ilginç anekdotu sizlerle paylaşmak istedim. Mahzuni Şerif’in sekiz oğlundan biri engellidir. Bu engelli oğlunun başına gelen bir olayı Mahzuni Şerif bilgisayarımda bulunan kendi sesinden bir videoda şunları anlatıyordu:

“Benim hayat boyu bir felsefem ver; benim sekiz tane çocuğum var, bunlardan bir tanesi çalar çağırır, şair iyi sanatçıdır. Bu sekiz çocuğumdan bir tane var ki, Elbistan’lı hemşerilerim çok iyi bilirler, sağır, dilsiz ve hiç konuşmaz. Bizim Elbistan’ın iki köyü var, ikisi de aynı Yapalak diye bir köy. Biri Sunni köy, öteki Alevi köyü, yüzlerce yıl bu köyde hepsi de dostça yaşarlar. 

Benim oğlum dilsiz ve sağır olduğu için Aleviliği Sünniliği bilmez Allahtan öylesine bir adam, 25 yaşındaki bu oğlum babayiğit, ben ufağım ama o babayiğit. Bu oğlum bir cuma günü Ramazanlıkta oruçlu iken Sunni köyüne doğru elinde bir dürüm ısıra ısıra gidermiş. Yapalak’lı oruç tutan Sunni hemşerilerim, onun tanıyamamışlar. Elinde dürümünü ısıra ısıra giden engelli oğluma şöyle çıkışmışlar:

“Ulan eşşek oğlu eşek, utanmıyor musun, bizimle alay mı ediyorsun yiyorsun” (Ramazanlıkta neden oruç yiyorsun demek istiyorlar). Benim oğlum dilsiz ve sağır olduğu için söyleneni duymuyor tabi, onu normal biri zannediyorlar. Onu orada üç dört kişi utanmada sopa ile dövüyorlar, vurup düşürmüşler. Sağır ve dilsiz olduğu için derdini anlatamıyor, numara yapıyor zannediyorlar, yine dövüyorlar. Sonunda yanındaki kâğıda bakıyorlar ki “Mahzuni” yazıyor. “Ula bu bizim Mahzuni’n çocuğu” diyorlar, üzülüyorlar. Durumunu anlıyorlar dürümünü veriyorlar cebine para koyuyorlar, ona diyorlar ki. “Sen hiçbir zaman böyle yerlerde gezme (elini kulak memesine değdirerek namaz kılınan yerlerde gezme); saz çalma işareti yaparak “şöyle yerlerde gez” diyorlar. (Alkışlar) 

Bu zavallı dilsiz oğlum bile şimdilerde 33 yaşlarında bir çocuk şimdilerde gittiği köylere ilkin girerken ilk kimselere sorarmış, “sen şöyle misin, böyle misin” (namaz kılma ve saz çalma işareti). (Videoda alkış ve kahkaha sesleri).

“Şimdi ben de oğlum gibi oldum, hangisini doyuracağımı şaşırıyorum, çünkü ben bir halk ozanıyım, beni sevenler arasında böyle de var, böyle de var, (yine namaz kılma işaretini yaparak). Ben inanıyorum ve kendime açıkça söylüyorum, ben kültürlü bir insanım, sadece sol cenahta büyüdüm, fert itibariyle bir Alevi olduğum için solcu görünürüm. Ama dünyada bütün sağcıları insanlık adına kişileri sağcı solcu diye yargılamıyorum, bütün Sünnileri şeriat adına yargılamak gibi saygısızlık yapmıyorum. Ben ne mutlu şuyum ne mutlu buyum da demiyorum, “ne mutlu insanım” diyene bir sözüm var benim insan olmak güzel şey”.

Not: Bu notlar videodan alındı.

"Çeşmi Siyahım", "Oy Bizim Eller", "Mevlam Gül Diyerek", "Dom Dom Kurşunu" ve "Mamudo" gibi türküleriyle tanınan Aşık Mahzuni Şerif,

Asıl adı Şerif Cırık olan Mahzuni Şerif, 17 Kasım 1939'da Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinin bugünkü adıyla Tarlacık olarak bilinen Berçenek köyünde, Döndü ve Zeynel Cırık çiftinin oğulları olarak dünyaya geldi.

Afşin'in Alembey köyündeki Lütfi Mehmet Efendi Medresesi'nde eğitim hayatına başlayan halk ozanı, köylerine ilkokulun yapılmasıyla medrese eğitimini bıraktı ve buradan mezun oldu.

Aşık Mahzuni, 1959'da Mersin 3. Astsubay Hazırlama Okulu'ndan ve 1960'ta ise Ankara Ordu Donatım Teknik Okulu'ndan mezun oldu. Daha sonra Kuleli Askerî Lisesi'ne kaydolan ozan, maddi zorluklardan ötürü eğitimini yarıda bıraktı.

Eşi Suna evi terk ettikten sonra üçüncü evliliğini Gaziantep'te bir ilkokul öğretmeni olan Fatma Hanım ile yapan Aşık Mahzuni'nin bu evlilikten ise Derya, Ali Bülent, Şeyda ve Yetiş adlarında dört evladı dünyaya geldi.16 May 2020

Saz çalmayı ve deyiş söylemeyi küçük yaşlarda amcası Aşık Fezali'den (Behlül Baba) öğrenerek müzik hayatına başlayan halk ozanının mahcupluğu nedeniyle, tasavvuf dersleri aldığı Cırık Baba tarafından "Mahzuni" mahlası verildi.

Son asrın büyük halk ozanı: Aşık Mahzuni Şerif (1939-2002)

Henüz 17 yaşındayken dayısının kızı Emine ile dünya evine giren Aşık Mahzuni Şerif'in bu evlilikten Züleyha adında bir kızı dünyaya geldi. İlk eşinden boşanan ozan, Ankara'da okurken tanıştığı İtalyan asıllı Sovina (Suna) ile ikinci evliğini yaptı ve bu evlilikten Ferhat, Şirin ve Emrah adlarında üç çocuğu oldu. Eşi Suna evi terk ettikten sonra üçüncü evliliğini Gaziantep'te bir ilkokul öğretmeni olan Fatma Hanım ile yapan Aşık Mahzuni'nin bu evlilikten ise Derya, Ali Bülent, Şeyda ve Yetiş adlarında dört evladı dünyaya geldi. 3 evlilik yaptı ve bu evliliklerden 8 çocuğu oldu.

İlk plağını 1964'te çıkaran sanatçı, bir süre Gaziantep'te ikamet ettikten sonra göç ettiği Ankara'da Fikret Otyam, Feyzullah Çınar, Nesimi Çimen, Aşık Daimî, Kul Ahmet gibi isimlerle bir araya gelmeye başladı. Aşık Mahzuni, Aşıklar Derneğini kurdu, ressam Fikret Otyam'ın ve Gazeteciler Sendikası'nın desteğiyle konserler verdi.

"Balık denize nasıl bakıyorsa ben de türkülere öyle bakıyordum" diyen Aşık Mahzuni, "Dom Dom Kurşunu", "Yedin Beni", "Yuh Yuh", "Fadimem", "Gül Yüzlüm", "Ciğerparem", "Merdo", "Dostum Dostum", "Han Sarhoş Hancı Sarhoş", "Çeşmi Siyahım", "Yalan Dünya", "Ağlasam mı?", "Abur Cubur Adam", "Katil Amerika" ve "Ekmek Kölesi" gibi birçok esere imza attı.

Aşık Mahzuni, 1972'de aşık geleneğinin en büyük temsilcilerinden Aşık Veysel Şatıroğlu'nu Sivas'ın Sivrialan köyünde ziyaret ettiğinde Aşık Veysel tarafından ayakta karşılandı.

12 Mart Muhtırası sonrasında 8 yıl boyunca sahneye çıkması ve yurt dışına gitmesi yasaklanan Aşık Mahzuni, sanattan ve türkülerden uzak kalmamak için bu süre zarfında küçük bir dükkânda plak satmaya başladı ve bu yılları verdiği bir röportajda şöyle anlattı:

"Türkü söyleyememek beni çok üzüyordu. Canlı bir balığı tutun ve kumun üzerine atın o balık o denize nasıl bakıyorsa ben de türkülere öyle bakıyordum."

Yaşamı boyunca 453 plak, 58 kaset çıkardı, "Dolunaya Tül Düştü" kitabını yazdı

Duygu ve düşüncelerini sazının yanı sıra "Milliyet", "Meydan", "Anadolu'nun Sesi" gazeteleriyle "Pir Sultan", "Hacı Bektaş", "Kızıldeli", "Ozanca" gibi dergilerdeki yazılarıyla dile getiren Aşık Mahzuni, bazı yazıları ve türküleri sebebiyle birkaç defa hapse mahkûm edildi, iki defa idamla yargılandı.

Aşık Mahzuni Şerif, 1989-1991'de Halk Ozanları Federasyonu tarafından dünyanın en büyük 3 ozanı arasında gösterildi. Halk şiirine gönülden bağlanan Mahzuni Şerif, yaşamı boyunca 453 plak, 58 kaset çıkardı.

Ayrıca TRT tarafından hakkında çekilmiş 2 belgesel olan ozan, 2001 yılı başlarında Almanya'nın Köln şehrinde kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma alındı. Halk ozanı, aynı yılın mayıs ayında hastaneden taburcu edilse de bir yıl sonra 17 Mayıs 2002'de, 62 yaşındayken hayata veda etti.

Aşık Mahzuni, vasiyeti üzerine Nevşehir'in Hacıbektaş ilçesindeki Hacı Bektaş Veli Külliyesi'nin yakınında Çilehane adı verilen yere defnedildi.

Abdurrahim Karakoç ve Aşık Mahzuni Şerif'i Gönül Dağı buluşturdu

Aşık Mahzuni Şerif ile şair Abdurrahim Karakoç'un dostluğu oldukça dikkat çeker. Oğuz Karakoç bu durumu şöyle geçer kayıtlara:

"İlimiz Kahramanmaraş’ta yayın hayatını sürdüren mahalli Birlik TV’de 1997–2000’li yıllarında “Edebiyata Gönül Verenler” ve “Gönül Telimizi Titretenler” adı altında programlar yapıyordum. “Gönül Telimizi Titretenler” programını aynı zamanda öğretmen olan, güzel saz çalan, Âşık Mahzuni Şerif hayranı ve onun eserlerini dilinden düşürmeyen öğretmen Nevzat Başkonuş’la birlikte hazırlıyordum.

Program boyunca ben, İlimizin yetiştirdiği halk şairi, hiciv ve söz ustası Abdurrahim Karakoç’un şiirlerinden, Nevzat Başkonuş ise âşıklık geleneğini sürdüren, doğru bildiğini söylemekten çekinmeyen Mahzuni Şerif’in türkülerinden okuyordu. İlimizin iki ünlü ismini eserleriyle bu programda bütünleştiriyorduk. Farklı kulvarlarda gözüken bu iki değerli üstadı programımda birleştirmiştik. O dönemlerde her ikimiz de değişik kesimlerden tepkiler aldık, böyle bir şeyi nasıl yaparsınız diye.

Aradan birkaç yıl geçmişti ki Kanal 7 TV’de program yapan Devlet Sanatçısı Bayram Bilge Tokel “Gönül Dağı” Programına Abdurrahim Karakoç ve Âşık Mahzuni Şerif’i konuk etti. Bu program büyük yankı uyandırdı. Türkiye’de böyle bir şey ilk defa oluyordu.

Programın başlangıcında, Âşık Mahzuni Şerif, Abdurrahim Karakoç için “Sevgili üstadım Karakoç sanat hayatına benden önce başladı. Ondan etkilenmedim desem yanlış olur.” derken Abdurrahim Karakoç ise Mahzuni için “Hemşerim olmasından gurur duyuyorum. İkimiz de kendi çizgimizde, yiğitçe mertçe, inandığımızı yorumladık, inandığımızı söyledik. Ama hiç kimseye zarar vermeyi hedeflemedik, yapıcı olduk.” diyordu."

Yıllar sonra hastanede yatmakta olan Aşık Mahzuni'yi ziyarete giden Abdurrahim Karakoç, ziyaret sırasında aralarında geçenleri şu şekilde anlattı:

"Kar sesi üstüne Mahzuni ile bir saate yakın konuştuk, tartıştık. Kar sesi ne demekti. Karın rengini değil de niye sesini mevzubahis ediyor şair. Karın sesi nasıl bir şey? Sonunda Mahzuni bir iltifat yaptı bana: 'Lambada titreyen alevin üşüdüğünü yazan kar sesini de bulur."

 

"Bütün dünya tanımalıydı onu"

Sanatçı Sezen Aksu, ünlü ozanın vefatından sonra 2006'da çıkarılan "Mamudo Kurban" albümü için kaleme aldığı değerlendirmede şunları kaydediyor:

"En az herkes kadar sevdim türkülerini, şiirlerini, hayatı bir çırpıda özetleyen sözlerini. Ama sanırım en çok adaletini sevdim, doğuya, batıya, kimseye yandaş olmadan, ayırmadan, yanımızda ve içimizden biri oluşunu. Doğruya ters düşene verdiği mücadeleyi, başkaldırıyı. Haksızlığa uğradığı bütün yaşadıklarına karşın yılmadan, kızmadan hatta kırılmadan, insanı ve ona ait tüm değerleri sevip, kollamasını. Mücadele ederken kükreyen sazının, aşkı ve sılayı anlatırken ki narinliğini. Artık fizik olarak aramızda değil ama ne hoş ki bu albüm bir yandan yaratıcının ölümsüzlüğünü sonsuza kadar hatırlatırken, bir yandan da zor zamanlarda tutunmak için çırpındığımız hayat ağacının en güçlü dallarından biri olarak ümidimizi taze tutacak. Bu yüzden bütün dünya tanımalıydı onu. Yeterince sahiplenip de hakkıyla takdim edemedik şimdiye dek. Aşık Mahzuni Şerif'e ve kültürel geçmişimize bir borç olan bu çalışmanın bu eksiği kapatmasını umuyorum."

Müzisyen Metin Turan, Mahzuni Şerif'in sanat anlayışına ilişkin, "Aşık Mahzuni, Yunus Emre, Şah Hatayi, Pir Sultan, Kul Himmet, Köroğlu, Karacaoğlan, Dadaloğlu, Aşık Veysel silsilesindeki halk ozanı birikimimizi Nazım Hikmet, Ahmed Arif, Enver Gökçe, Hasan Hüseyin, Cahit Külebi gibi çağdaş şiirimizin ustalarıyla bütünleştirmiş birisidir. Bu bakımdan da onun özümsenmesi, bütün bir Anadolu kültürünün anlaşılması gibidir." değerlendirmesinde bulunuyor.

Bingöl Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Yılmaz Irmak ise "Aşık Tarzı Şiir Geleneğinde Aşık Mahzuni Şerif ve Şiirleri" isimli eserinde, halk ozanının yazdığı şiirlerden bestelediği türkülerin yaşadığı dönemdeki insan acılarına odaklandığına dikkati çekerek, "1950'li yıllardan itibaren ülkemizde başlayan sanayileşme ve köyden kente göç olgusuna bağlı olarak bazı kırılmalara ve değişimlere uğrayan aşık tarzı şiir geleneği, 1960-1980 yılları arasında Türkiye'de baş gösteren toplumsal ve siyasi olaylardan etkilenmiştir. Bu etkileri, Aşık Mahzuni Şerif’in şiirlerinde de görmek mümkündür. Geleneğin yoğun olarak tekrara düştüğü bu dönemde kendine özgü bir üslup ile sanatını ortaya koyan ozanın yaşadığı dönemdeki sosyal ve siyasi olaylar, sanayileşme, göç, kentleşme, gurbet olgusu, askeri darbeler, gelir dağılımındaki adaletsizlikler ve işçi sorunları gibi konular, onun şiir evrenini ve şiirlerini ürettiği bağlamı belirleme noktasında bize yardımcı olmaktadır." ifadelerine yer veriyor.

Eserleri

Aşık Mahzuni'nin albümlerinin başlıcaları arasında, "Gel Gizli Gizli", "Zincirli Vize", "Fadimem", "Dargın Mahkûm", "Dom Dom Kurşunu", "Benim Neyim Var", "Barışak" ve "Son Acı (Orta Doğu)" bulunurken, türkülerinin yanı sıra serbest vezinde yazdığı şiirleri "Dolunaya Tül Düştü" adlı kitabında topladı.

Doğumu ve eğitimi

Asıl adı Şerif Cırık olan Mahzuni Şerif, 17 Kasım 1939'da Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesinin Berçenek köyünde dünyaya geldi. Soyu Horasan'dan Tunceli'ye göçen Ağuiçen aşiretine dayanmaktadır.[1] Babasının adı Zeynel, annesinin adı Döndü'dür. "Şerif" adı, kendisi doğmadan önce ölen amcasının adına ithafen verilmiştir. Yazdığı bir dörtlükte doğum tarihi ve soyu hakkında şunları dile getirmiştir:[2]

"Tevellüdüm merak ise miladî otuz dokuz

Kasımın on yedisinde Zeynel babadan geldim.

Döndü anaya rahmolmuş, ehlibeyt meftunuyuz

Ben faninin acısına, seyrü sefadan geldim"

Alembey köyündeki Lütfi Mehmet Efendi Medresesinde Kur'an eğitimi alırken köylerine ilkokulun yapılmasıyla medrese eğitimini bırakarak ilkokula başladı. 1955 yılında, sonradan Ankara'ya nakledilen Mersin Astsubay Okuluna kaydoldu ve 1959'da okulu bitirerek ordonat tekniker sınıfına ayrılarak Ankara Ordonat Tekniker Okulunda eğitim almaya başladı. Burada okurken yapılan bir arama sonucu çantasında Alevi-Bektaşi ozanlarının şathiyye ve şiirleri ile ilgili kitaplar çıkmasıyla okuldan atıldı ve bir daha geri dönemedi. 1961'da Kuleli Askerî Lisesi'ne gitti fakat maddi zorluklardan ötürü eğitimini yarıda bıraktı.

Ölümü:

2001 yılının başlarında rahatsızlanarak, kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle yoğun bakım altına alındı. Mayıs ayında taburcu edildi. Ancak evli, sekiz çocuk, dört torun sahibi olan Mahzuni Şerif 17 Mayıs 2002 tarihinde Köln, Almanya'da öldü. Öldüğünde, Devlet Güvenlik Mahkemesindeki davası henüz sonuçlanmamıştı. Mezarı Hacı Bektaş Veli Külliyesi'nin yakınındaki Çilehane adı verilen yerdedir. Mezar taşında ''Eğer bana gel gel olsa yüceden, çırpar kanadımı uçar giderim. İsteğim yok gündüz ile geceden, ben bir Mahzuni’yim naçar giderim.'' yazmaktadır.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Mahzuni_%C5%9Eerif#:~:text=Halk%20%C5%9Fiirine%20g%C3%B6n%C3%BCl%20veren%20ve,%C3%A7ekilmi%C5%9F%202%20adet%20belgeseli%20bulunmaktad%C4%B1r

Derleyen Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com