Aşık Daimî ölümünün 41 yılında türkülerle anıldı

Ölümünün 41 yılında Ünlü Halk Ozanı Aşık Daimî türküleriyle anıldı. Halk Ozanları Kültür Derneği’nin (Ozan Der) destek ve organizasyonu ile Petrol İş Sendikasının salonunda 27 Nisan 2024 günü anıldı. Salonu dolduran Aşık Daimi’yi sevenlerin ilgi ve beğenileri ile çeşitli amatör sanatçılar ve derneğin sanatçılarının sazları ve sözleri ile söyledikleri türküler deyişler çok beğenildi. Anma töreni sonunda dernek üyelerinin hazırladığı çörekler, pastalar izleyenlere ikram edildi.
Ozan Der Başkanı Kenan Şahbudak’ın tanıtım konuşmasından sonra, Araştırmacı Yazar Süleyman Zaman, Aşık Daimî ve aşıklık geleneği, halk ozanlığı topluma etkileri gibi konularda geniş açıklamalarda bulunuldu. Törende Aşık Daimi’nin kızı Yadigâr Ozan Daimî hakkında bazı açıklamalarda bulundu. Anma günüde şu ozan ve sanatçılar sazları, sözler, türküleri etkinliğe renk kattılar: Ozan Leşgeri, Özgür Özdemir, Battal Özdemir, Hatice Genç, Güler Ayyıldız, Hasan Öztürk İlhami Polat, Nurgül Ateş

Aşık Daimî kimdir?

1932 yılında İstanbul'da doğdu. Asıl adı İsmail Aydın'dır. Kökleri Erzincan'ın Tercan ilçesinden gelmektedir. Her iki dedesinin de saz şairi olmasının etkisiyle küçük yaşta bağlama çalmayı ve Davut Sulari'den aşıklık geleneğini öğrenmiştir.
Aşık Daimî, 1950 yılında İstanbul'dan ayrılarak Tercan'a yerleşmiştir. Özellikle bu yıllar, yörede duyulduğu ve sevildiği dönemdir. Aynı zamanda kendisinin de aşıklık geleneğini pekiştirmesini sağlamıştır. 1962’den sonra yeniden İstanbul'a dönen Daimî ölümüne dek orada yaşamıştır. İstanbul’dayken Âşık Beyhani ile tanışmıştır. Geçmişi dolayısıyla Daimî Baba, Tercanlı Daimî gibi adlarla anıldı.
Önceleri usta malı türküler söyleyen Aşık Daimî daha sonra kendi deyişlerine ağırlık verdi. 1948 yılında "Bir seher vaktinde indim bağlara" dizesiyle başlayan ilk şiirini yazıp müziklendiren, yaşamı boyunca arşivlere yüzlerce türkü kazandıran Aşık Daimî, TRT tarafından açılan sınavı kazanarak kaşeli sanatçı olmuştur.
Anadolu’nun yetiştirdiği âşıklarda, insan sevgisi, hoşgörü, saygı, birlik ve beraberlik gibi duygular ana temalardır. Bu temaları eserlerinde en güzel işleyen âşıklardan biri de Daimi’dir. Onun hayata bakışını ve düşünce yapısını şiirleri kadar kızı tarafından aktarılan sözleri de yansıtmaktadır: “En güzel varlık insan ve tüm güzellikler insan içindir.”, “Kâmilin kemali cennet, cahilin cehli cehennemdir.”, “Vicdan, insanları Hakka götüren en büyük rehberdir.”

İki dedesi de saz ustası olan âşık, ilk eğitimini Dursun Dede’den alır. Badeli âşıklardan olan İsmail Aydın, rüyasında Pir elinden bade içer. Rüyasında, adının “Âşık Dâimi” olduğu ve Yedi Ulu Ozan kervanına katıldığı bildirilir. Âşık 1948 yılında “Bir Seher Vaktinde İndim Bağlara” adlı eserini yazar ve besteler. 1953 yılında Behçet Kemal Çağlar ile birlikte TRT Radyosu’nda ilk programını yapar.

Mahlasını aldıktan sonra farklı bölgelerde sanatını icra eden âşık, birçok önemli isimle tanışır ve çalışır. Bu âşıklar arasında; Âşık Veysel, Âşık Ali İzzet, Âşık Dursun Cevlanî, Âşık Davut Sularî, Âşık Beyhanî ve Âşık Mahzunî gibi isimler sayılabilir. İsmail Aydın’ın en çok etkilendiği isimler arasında karşılıklı şiir yazdığı Eyüp Dede İsyanî ve yine şiir yazdığı Potik Dede yer almaktadır.(1)

Özellikle yaşamının son 20 yılında birçok genç ozanı etkilemiştir. Uzun yıllar birçok sanatçı ve ozana bağlama dersleri vermiştir. Türkiye ve Avrupa'nın çeşitli kentlerinde konserler vermiş, onlarca kaset ve plak doldurmuştur. Şiirlerinde sevgi, doğa ve her türden ayrımcılığı eleştiren, insan ögesini öne çıkaran konuları işlemiştir. Kızı Yadigâr Aydın Orhan tarafından hazırlanan Daimi'nin tüm şiirleri ve deyişlerinin toplandığı kitap "Aşık Daimî, Hayatı ve Eserleri" (1999) adıyla yayınlanmıştır. Sezen Aksu, Ahmet Kaya, gibi sanatçılar Aşık Daimi'nin eserlerini albümlerinde seslendirmişlerdir. Sezen Aksu; "Ne Ağlarsın Benim Zülfü Siyahım", Ahmet Kaya "Gitme turnam, gitme" adlı eserlerini başarıyla yorumlamıştır.

Aşık Daimî 17 Nisan 1983 tarihinde İstanbul'da ölmüş ve Karacaahmet Mezarlığı'na defnedilmiştir.(2)

 

Pek çok türküleri Türk Halk Müziğine kazandıran Halk Ozanının, her gün radyo ve televizyonlarda izleyip dinlediğimiz şu iki eseri Aşık Daimi’ye aittir.

Bir Seher Vaktinde

Bir seher vaktinde indim bağlara
Öter şeyda bülbül, dil yarelenir
Bakmaz mısın sinemde dağlara
Derdim dökmeye dil yarelenir

Boş geçirmeyelim gel bu çağları
Dolaşalım sahraları dağları
Bir gün gazel döker ömrün bağları
Eser sam yelleri dal yarelenir

Daimi’yim yanar aşkın çırağı
Dostun muhabbeti cennet otağı
Ancak şu dünyada derdim ortağı
Sazım figan eder tel yarelenir

Ne Ağlarsın Benim Zülfü Siyahim

Ne ağlarsın benim zülfü siyahım
Bu da gelir bu da geçer ağlama
Göklere erişti figânım âhım
Bu da gelir bu da geçer ağlama

Bir gülün çevresi dikendir, hardır
Bülbül gül elinden âh ile zardır
Ne de olsa kışın sonu bahardır
Bu da gelir, bu da geçer, ağlama

Daimî’yim her can ermez bu sırra
Gerçek âşık olan yeter o nûra
Yusuf sabır ile vardı Mısır’a
Bu da gelir bu da geçer ağlama. (3)

Cevat Kulaksız kulcevat599@gmail.com
Sonnotlar

(1) https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/daimi-ismail-aydin

(2) https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%82%C5%9F%C4%B1k_Daimi

(3) Aydın Orhan, Yadigâr (1999). Âşık Daimî Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Can Yay